ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Ο Άγιος Βασίλειος επίσκοπος Τραπεζούντας είναι άγνωστος στους Συναξαριστές, γνωστός όμως στην εκκλησία της Τραπεζούντας, στην οποία κάθε χρόνο αυτή τη μέρα γιόρταζαν τη μνήμη του με ασματική Ακολουθία, που βρήκε ο Κεραμεύς Παπαδόπουλος σε χειρόγραφο στην Τραπεζούντα, όπως γράφει στα Βυζαντινά Χρονικά Σ.12, 143. Ο Άγιος Βασίλειος έζησε επί βασιλείας Λέοντος του Σοφού και Κωνσταντίνου Προφυρογέννητου. Για την αγιότητα της ζωής του, κατατάχθηκε στους Αγίους της εκκλησίας της Τραπεζούντας. Εενεπίγραφη ράχη ενός επισκοπικού θρόνου (εικ.40), που βρέθηκε το 1877117 κάτω από το δάπεδο του ναού: † Ἀνεικαινίσθεί ὁ τίμιος καὶ ἅγιος θρόνος (Χριστοῦ;) Βασιλείου Μητροπολίτου | Φ(ῶ)ς | Χ(ριστο)ῦ | Φ(αίν)η | Π(ᾶσι)ν || ͵ςυκβ. Στην επιγραφή αυτή διαβάζουμε, ότι το έτος 6422 (913/4) o μητροπολίτης Τραπεζούντας Βασίλειος προχώρησε στην ανακαίνιση του επισκοπικού θρόνου του ναού. Παρόμοια επιγραφή, η οποία όμως είναι αχρονολόγητη, είχε χαραχθεί σε μαρμάρινο tondo  που κάποια στιγμή εντοιχίστηκε στον μεταβ

 Tι και καθαρθής εις το πυρ βεβλημένη, Αγνή Mαναθώ, πνεύμα σώμα παρθένε; Η Αγία Μαναθώ μαρτύρησε στα χρόνια του Μαξιμιανού (286 - 305 μ.Χ.). Συνελήφθη επειδή ήταν χριστιανή στη Σκυθούπολη της Παλαιστίνης και αφού την έσυραν γυμνή μέσα στην πόλη, τελικά την έκαψαν ζωντανή. (Η μνήμη της επαναλαμβάνεται και την 12η Νοεμβρίου).

Ξίφος Ζεβινᾶν, Γερμανόν, Νικηφόρον. Σὺν Ἀντωνίῳ δεικνύει νικηφόρους. Οι Άγιοι αυτοί μαρτύρησαν επί Μαξιμιανού (286-305). Και ο μεν Αντωνίνος ήταν γέροντας, οι δε υπόλοιποι τρεις, νέοι. Συνελήφθησαν επειδή ήταν χριστιανοί, από κάποιον Μάζο στην Καισαρεία και αποκεφαλίστηκαν. (Η μνήμη τους επαναλαμβάνεται και την 12η Νοεμβρίου, μαζί με την Αγία Μαναθώ, που εσφαλμένα εκεί αναφέρεται ως Μαραθώ).

 Λίθοις Eβόρην και σύναθλον Eνόην, Λίθων λάτραι κτείνουσιν αθλητοκτόνοι. Μαρτύρησαν και οι δύο δια λιθοβολισμού. (Ορισμένοι Συναξαριστές τους αναφέρουν σαν Αγίες Εβόρη και Ενόη. Ίσως πάλι, να πρόκειται περί των μαθητών του Αγίου Μίλου, Εβόρη και Σενοεί. Βλέπε σχετικά την 10η Νοεμβρίου).

Για όλους τους Κρήτες Πατέρες που έλαβαν μέρος στις Οικουμενικές Συνόδους, πρωτοβουλία του π. Χρυσοστόμου Παπαδάκη και προνοίᾳ του αοιδίμου Μητροπολίτου Γορτύνης και Αρκαδίας Κυρίλλου, συνετάγη και κυκλοφόρησε Ακολουθία και Παρακλητικός Κανόνας με έγκριση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου. Ο αοίδιμος Ιεράρχης ανήγειρε και Ναό το έτος 2000 μ.Χ. στη θέση «Λειβαδιώτης» (καθ’ οδόν από Μοίρες προς Πόμπια) τον οποίο δεν πρόλαβε να εγκαινιάσει. Η μνήμη όλων των Κρητών Πατέρων των μετασχόντων στις Αγίες Οικουμενικές Συνόδους, ορίσθηκε να τελείται την Κυριακή μετά την εορτή της Κυριακής κατά την οποία εορτάζονται οι Πατέρες της Ζ´ Οικουμενικής Συνόδου, τον μήνα Οκτώβριο. Λειτουργικά κείμενα Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον. Τόν συνάναρχον Λόγον. Θεηγόρους ὁπλῖτας τῆς παρατάξεως Χριστοῦ, σεπτούς ἱεράρχας τῆς Κρήτης καί ἀγλαεῖς θείου Πνεύματος καρπούς ἀνευφημήσωμεν, τούς μετασχόντας εὐλαβῶς ἐν Συνόδοις ἱεροῖς, προμάχους ὡς τῶν δογμάτων τῶν ὀρθοδόξων, πρεσβείας αὐτῶν πρός Κύριον αἰτούμενοι

Τα Ιερά Λείψανα του Οσίου Γρηγορίου Καλλιδή φυλάσσονται μέσα σε περικαλλή λάρνακα αριστερά του κυρίως ναού του Αγίου Δημητρίου, στην Θεσσαλονίκη. Στις 20 Οκτωβρίου 1979 μ.Χ. ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κυρός Παντελεήμων ο Β', έκανε την ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Οσίου Γρηγορίου Καλλίδη, τα οποία βρέθηκαν να ευωδιάζουν και να επιτελούν από τότε πλήθος θαυμάτων. Ο Άγιος Γρηγόριος Καλλίδης (Χρυσάμπελο Ανατολικής Θράκης, 24 Ιανουαρίου 1844 - Θεσσαλονίκη, 23 Ιουλίου 1925) ήταν Έλληνας Θρακιώτης θεολόγος και επίσκοπος. Αναγνωρίστηκε ως άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία το 2003. Γεννήθηκε στις 24 Ιανουαρίου του 1844 στο Χρυσάμπελο (Κούμβαο) της επαρχίας Ηρακλείας της Ανατολικής Θράκης Από μικρός έδειξε κλίση στην ιεροσύνη και προσελήφθη στην υπηρεσία του Μητροπολίτου Σηλυβρίας και μετέπειτα Μητροπολίτη Σερρών Μελετίου Θεοφιλίδη του Θεσσαλονικέως. Ο Γρηγόριος ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην πόλη των Σερρών και χειροτονήθηκε Διάκονος στον Ιερό Ναό Αγίων Θεοδώρων Σ

Γεράσιμος κάλλιστον ήρατο στέφος, Eκ της άνωθεν δεξιάς του Kυρίου. Ο Όσιος Γεράσιμος (βλέπε επίσης και στις 16 Αυγούστου), γεννήθηκε το 1509 μ.Χ. στα Τρίκαλα της Κορινθίας. Καταγόταν από την επίσημη οικογένεια των Νοταράδων και ήταν γιος του Δημητρίου και της Καλής. Από μικρός έλαβε χριστιανική και αρχοντική ανατροφή και διακρινόταν στο σχολείο για την ευστροφία και την ευφυΐα του μυαλού του. Ευγενική ψυχή ο Γεράσιμος, συμπαθούσε τους φτωχούς συμμαθητές του και τους βοηθούσε με κάθε τρόπο. Όταν έφτασε σε ώριμη ηλικία, περιηγήθηκε διάφορα μέρη, όπως την Ζάκυνθο, την Κωνσταντινούπολη και τα γύρω απ' αύτη, το Άγιον Όρος, διάφορες Μονές της Ανατολής για να μείνει στην Ιερουσαλήμ. Εκεί υπηρέτησε σαν νεωκόρος για ένα χρόνο στον Ναό της Αναστάσεως και χειροτονήθηκε Διάκονος και αργότερα Πρεσβύτερος, από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Γερμανό. Κατόπιν έφυγε και από 'κει και κατέληξε στην τοποθεσία Ομαλά της Κεφαλονιάς, όπου έκτισε γυναικείο Μοναστήρι και το ονόμασε Νέα Ιερουσαλήμ. Στη Μονή

Λιπούσα κόσμον έμπλεων ακοσμίας, Nύμφη Mατρώνα νυν παρέστη Nυμφίω. Η Οσία Ματρώνα ονομαζόταν, αρχικά, Μαρία και γεννήθηκε στο χωριό Βολισσός της Χίου από γονείς ευσεβείς και πλουσίους, τον Λέοντα και την Άννα. Έξι άλλες αδελφές της Μαρίας, μεγαλύτερες της, παντρεύτηκαν η μία μετά την άλλη, περιζήτητες νύφες για την ομορφιά, την ανατροφή και για την καλή προίκα τους. Η μικρότερη αφοσιώθηκε στη μελέτη των θείων και ασχολείτο θερμά με φιλανθρωπικά καθήκοντα. Έτσι θέλησε να ακολουθήσει άλλο δρόμο. Η τακτική επαφή της με τις καλογριές των γυναικείων μοναστηριών του νησιού, έκανε τη Μαρία να ποθήσει την αγνή μοναχική ζωή. Αλλά η αγάπη προς τους γονείς της, τη συγκρατούσε στο πατρικό της σπίτι. Όταν όμως αυτοί πέθαναν η Μαρία δοκίμασε τη μοναχική ζωή κοντά σε μια ευσεβή χήρα, που ασκήτευε με τις δύο θυγατέρες της. Μετά απ' αυτή τη μοναχική εμπειρία, αποφάσισε να προσχωρήσει στις μοναχικές τάξεις. Χειροτονήθηκε λοιπόν μοναχή και μετονομάσθηκε Ματρώνα. Η διαγωγή της μέσα στη μικρή αδελφότητ

 Ὁ πάντα λαμπρὸς Ἀρτέμιος ἐν βίῳ, Τμηθεὶς ἀπῆλθεν εἰς ὑπέρτατον κλέος. Εἰκάδι Ἀρτέμιος πυκινόφρων αὐχένα τμήθη. Ο Άγιος Αρτέμιος ήταν διακεκριμένος πολιτικός του Βυζαντίου και ευσεβέστατος χριστιανός. Ο Μέγας Κωνσταντίνος, εκτιμώντας τα ηθικά και πολιτικά του χαρίσματα, του έδωσε το αξίωμα του πατρικίου και τον διόρισε Δούκα και Αυγουστάλιο της Αλεξανδρείας. Το 357 μ.Χ. πηγαίνει στην Πάτρα, κατ' εντολή του Αυτοκράτορα Κωνσταντίου, γιου του Μεγάλου Κωνσταντίνου, για να παραλάβει τα σεπτά λείψανα του Αγίου Ανδρέα και να τα ανακομίσει στον νεόκτιστο Ναό των Αγίων αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη (3 Μαρτίου 357 μ.Χ.). Κατά την διαμονή του στην Πάτρα και με την επίβλεψη του κατασκεύασε υδραγωγείο. Στρατοπεδευμένος στην περιοχή της Μονής Γηροκομείου ελεούσε και βοηθούσε πλήθος αναξιοπαθούντων και κυρίως γερόντων, γεγονός που δικαιολογεί την τοπωνυμία Γηροκομείο. Όταν, το 363 μ.Χ., ο Αρτέμιος άκουσε ότι ο Ιουλιανός ο Παραβάτης βασάνιζε τους χριστιανούς στην Αντιόχεια, ήλθαν στα χείλη του τ

Γέρα πρέπουσι Γερασίμῳ τῷ νέῳ, Τῷ τοῖς γέρασι τῶν παλαιῶν στεφθέντι. Ο Όσιος Γεράσιμος απεβίωσε την 15η Αυγούστου του έτους 1579 μ.Χ., αλλά επειδή την ήμερα αυτή πανηγυρίζετε η μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τελείται η γιορτή του την 20ή Οκτωβρίου, τότε που έγινε η ανακομιδή του θαυματουργού λειψάνου του. Στις 16 Αυγούστου, αναγράφηκε η μνήμη της κοιμήσεως του και γίνεται στην Κεφαλονιά μεγάλο πανηγύρι. Ο Όσιος Γεράσιμος, γεννήθηκε το 1509 μ.Χ. στα Τρίκαλα της Κορινθίας. Καταγόταν από την επίσημη οικογένεια των Νοταράδων και ήταν γιος του Δημητρίου και της Καλής. Από μικρός έλαβε χριστιανική και αρχοντική ανατροφή και διακρινόταν στο σχολείο για την ευστροφία και την ευφυΐα του μυαλού του. Ευγενική ψυχή ο Γεράσιμος, συμπαθούσε τους φτωχούς συμμαθητές του και τους βοηθούσε με κάθε τρόπο. Όταν έφτασε σε ώριμη ηλικία, περιηγήθηκε διάφορα μέρη, όπως την Ζάκυνθο, την Κωνσταντινούπολη και τα γύρω απ' αύτη, το Άγιον Όρος, διάφορες Μονές της Ανατολής για να μείνει στην Ιερουσαλήμ. Εκεί