ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Στις 17 Ιουλίου 1913, πραγματοποιήθηκε συλλαλητήριο στη Νιγρίτα. Ήταν επιβλητικό και πολυπληθές συλλαλητήριο όπως αναφέρει η εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ στις 24 Ιουλίου 1913 (Φύλλο: 24/7/1913, Σελίδα: 5) και έγινε προς διαμαρτυρία κατά των βιαιοπραγιών και των αγριοτήτων των Βουλγάρων.  Η εφημερίδα Μακεδονία στις 23 Ιουλίου 1913 (Φύλλο: 23/7/1913, Σελίδα: 2) έγραψε: «ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΗ ΝΙΓΡΙΤΑ Στη Νιγρίτα πραγματοποιήθηκε εντυπωσιακό συλλαλητήριο, όπου ο κύριος Ιωάννης Β΄ Ιωαννίδης με μακροσύρτο τρόπο ανέφερε όλες τις βάρβαρες πράξεις των Βουλγάρων στη Μακεδονία από το 1880 και μετά, που δεν έχουν αντιστοιχία στην ιστορία. Αναγνωρίστηκε ένα ψήφισμα, το οποίο εγκρίθηκε ομόφωνα.» ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟΝ ΕΝ ΝΙΓΡΙΤΗ "Εν Νιγρίκῃ ἐγένετο ἐπιβλη-· τικὸν συλλαλητήριον εἰς ὁ ἀ·φοῦ, ὁ κύριος Ἰωάννης Β.΄ Ιωαννίδης διὰ μακρῶν ἀνέππω· ξε πάσας τὰς ἀπὸ τοῦ 1880 · καὶ ἐντεῦθεν θηριωδίας τῶν Βουλγάρων ἐν Μακεδονία, δι ·μοίας τῶν ὁποίων οὐθεμία πε · λὲς τῆς ἱστορίας ἀναφέρει, ἀ- · νεγνώσθη ψήφισμα, όπερ παμ- ψηφεί · ἐγέ

Στις 20 Ιουνίου του 1913, οι αναγγελίες των αλλεπάλληλων νικών του Ελληνικού στρατού στο Κιλκίς, στη Δοϊράνη και στο Λαχανά, καθώς και η ήττα και η φυγή της στρατιάς του Βούλγαρου Ιβάνωφ, οδήγησαν σε αντίποινα από τους Βούλγαρους διοικούντες στην πόλη των Σερρών. Οι επιτυχίες του Ελληνικού στρατού προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις από την πλευρά των Βουλγάρων, που ξεκίνησαν διώξεις κατά των Ελλήνων κατοίκων της πόλης. Ο Αστυνόμος Ποπώφ έθεσε σε κατ' οίκον περιορισμό στο Μητροπολιτικό Μέγαρο τον Μητροπολίτη Απόστολο. Επιπλέον, συνελήφθησαν και φυλακίσθηκαν εξέχοντα μέλη της τοπικής κοινωνίας, όπως ο Γυμνασιάρχης Παπαπαύλου, ο Ιατρός Χρυσάφης, ο Φαρμακοποιός Ν. Φωκάς και ο Διευθυντής του υποκαταστήματος της Τραπέζης της Ανατολής, Σταμούλης Κωνσταντίνος. Αυτές οι ενέργειες των Βουλγάρων αποσκοπούσαν στην καταστολή της ελληνικής αντίστασης και στην επιβολή της δικής τους κυριαρχίας στην περιοχή.

Το απόσπασμα από το ημερολόγιο του  Μητροπολίτη Σερρών Αποστόλου  περιγράφει την κατάσταση στη Σέρρες κατά τη διάρκεια των γεγονότων του 1913, όταν η περιοχή βρισκόταν σε αναταραχή λόγω της σύγκρουσης μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Σερβίας κατά τον Β' Βαλκανικό Πόλεμο. Ο Μητροπολίτης Αποστόλου καταγράφει τις συλλήψεις και ανακρίσεις των Ελλήνων πολιτών, τις πυρκαγιές προς το νότο της πόλης, και τη φημολογία ότι η Νιγρίτα καίγεται. Ο ίδιος σημειώνει την ανησυχία για τις βιαιότητες που διαπράχθηκαν από τον Βουλγαρικό στρατό και τους κομιτατζήδες στα γύρω χωριά. Αναφέρει επίσης την επίσκεψη του ανώτερου υπαλλήλου της Αστυνομίας Πόπωβ στην Μητρόπολη με στρατιώτες, οι οποίοι ζητούσαν τον ίδιο και άλλους δύο επισκόπους. Ο Μητροπολίτης χαρακτηρίζει την απαίτηση αυτή ως πρωτάκουστο πραξικόπημα και αναφέρει την άρνησή του να παραδοθούν οι επίσκοποι, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης και την πίεση που υφίστατο η Εκκλησία. «Εξακολουθούσιν αι συλλήψεις και ανακρίσεις των προκρίτων Ε

Στις 20 Ιουνίου 1913 ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε από τους Βουλγάρους την πόλη της Νιγρίτας, κατά τη διάρκεια του Β’ Βαλκανικού Πολέμου. Προηγουμένως, ο βουλγαρικός στρατός είχε πυρπολήσει την πόλη και είχε κατασφάξει όσους αμάχους είχαν παραμείνει σ’ αυτή. Η 7η Ελληνική Μεραρχία ανακατέλαβε τη Νιγρίτα όπου και παρέμεινε για λίγο προκειμένου να συγκεντρωθούν όλα τα τμήματα στην πόλη. Την εσπέρα συνέλαβε ολόκληρο Βουλγαρικό τάγμα αιχμαλώτων. Η Νιγρίτα απέχει 25 χιλιόμετρα νότια των Σερρών και είναι χτισμένη στους πρόποδες της οροσειράς Βερτίσκος. Την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων ήταν ένα από τα σημαντικά εμπορικά κέντρα της περιοχής. Στις 22 Οκτωβρίου 1913, Έλληνες πρόσκοποι (στρατιωτικό σώμα από εθελοντές απόμαχους του Μακεδονικού Αγώνα) απελευθέρωσαν την πόλη από τους Οθωμανούς Τούρκους και εγκατέστησαν σ’ αυτή ελληνικές αρχές. Με το ξέσπασμα του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, στις 16 Ιουνίου 1913, η Νιγρίτα καταλήφθηκε από τους Βουλγάρους, που ενήργησαν αστραπιαία και ανάγκασαν την 7η Με

Φωτο αρχείου Στις 19 Ιουνίου 1913 πραγματοποιήθηκαν ελληνοβουλγαρικές συγκρούσεις στην περιοχή της Νιγρίτας Με το ξέσπασμα του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, στις 16 Ιουνίου 1913, η Νιγρίτα καταλήφθηκε από τους Βουλγάρους, που ενήργησαν αστραπιαία και ανάγκασαν την 7η Μεραρχία, που την υπερασπιζόταν να υποχωρήσει νοτιότερα για να μην κυκλωθεί. Η βουλγαρική ταξιαρχία της Δράμας, που ενήργησε την επίθεση, κατέλαβε όχι μόνο την πόλη, αλλά και την υπερκείμενη αυτής κορυφογραμμή. Η αντίδραση του ελληνικού στρατού ήταν άμεση. Το πρωί της 19ης Ιουνίου, η 7η Μεραρχία με διοικητή τον συνταγματάρχη Μηχανικού Ναπολέοντα Σωτήλη ξεκίνησε με κατεύθυνση τη Νιγρίτα. Αποτελούσε το άκρο δεξιό του ελληνικού στρατού, που είχε εξαπολύσει την ίδια ημέρα την επίθεση στην κύρια αμυντική γραμμή των Βουλγάρων στον άξονα Καλινόβου – Κιλκίς – Λαχανά. Στο Σούλοβο (σημερινό Σκεπαστό) το 20ο Σύνταγμα της 7ης Μεραρχίας, μετά από σύντομη μάχη, έτρεψε σε φυγή τρία βουλγαρικά τάγματα, ενισχυμένα με μία ορειβατική πυροβολαρχία.

Στις  18 Ιουνίου του 1913, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, οι Βούλγαροι εισήλθαν για δεύτερη φορά στη Νιγρίτα. Παρέμειναν στην πόλη μόνο για δύο ημέρες, ωστόσο, κατά τη διάρκεια αυτού του σύντομου χρονικού διαστήματος, προχώρησαν στην πυρπόληση της πόλης. Η τοπική ιστορία της Νιγρίτας αλλά και της ευρύτερης περιοχής του δήμου Βισαλτίας, είναι όπως γνωρίζουμε πολύ πλούσια σε ιστορικά γεγονότα, σημαντικότατα για την συλλογική μνήμη και την αυτοσυνειδησία του τόπου μας. Γεγονότα χαρούμενα, ένδοξα, ηρωικά, αλλά και γεγονότα τραγικά, πονεμένα και αιματοβαμμένα. Το τραγικότερο όμως ίσως γεγονός που συνέβη στον τόπο αυτόν δεν είναι άλλο από το άγνωστο σε πολλούς ολοκαύτωμα της Νιγρίτας. Δεν είναι τυχαίος ο όρος που χρησιμοποιείται. Πρόκειται κυριολεκτικά για ένα ολοκαύτωμα που έζησαν η πόλη, οι κάτοικοι της Νιγρίτας αλλά και ολόκληρη σχεδόν η Βισαλτία κατά τον Β΄ βαλκανικό πόλεμο. Εως 20ης Ιουνίου 1913 διαδραματίστηκαν γεγονότα, τα οποία οι άνθρωποι που τα έζησαν, δεν τα ξέχασαν ποτέ