ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Στις 20 Νοεμβρίου 1907, η περιοχή γύρω από τις Σέρρες βρέθηκε στο επίκεντρο έντονων συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων, χαρακτηριστικών της γενικότερης αναταραχής στη Μακεδονία εκείνη την εποχή. Το περιστατικό της δολοφονίας ενός Ελληνόβλαχου βοσκού από Βουλγάρους αντικατοπτρίζει τη βία που σημάδεψε την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, όπου οι διάφορες εθνοτικές και πολιτικές ομάδες μάχονταν για επιρροή και έλεγχο. Στην ίδια χρονική συγκυρία, η έκθεση του Έλληνα προξένου Σερρών, Αντώνιου Σακτούρη, καταγράφει άλλο ένα δραματικό γεγονός: μια τουρκική συμμορία επιτέθηκε σε τέσσερις Βουλγάρους από τα Πορόια κοντά στο Δεμίρ-Καπού (περιοχή του Μπέλες). Από τους τέσσερις, οι δύο φονεύθηκαν επί τόπου, ο τρίτος πέθανε από συγκοπή και ο τέταρτος διέφυγε, αλλά δεν εμφανίστηκε ξανά. Το γεγονός αυτό δείχνει τη σύνθετη φύση της βίας, που δεν περιοριζόταν μόνο σε αντιπαραθέσεις μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων, αλλά περιλάμβανε και την παρουσία τρίτων παραγόντων, όπως οι τουρκικές ένοπλες ομάδες. Ο Πρόξενος Σε

Φωτό αρχείου : O  Έλληνας πρόξενος Αντώνιος Σαχτούρης στις Σέρρες το 1907 Στις 6 Νοεμβρίου 1907, ο μουτεσαρίφης των Σερρών επέβαλε περιορισμούς στον Έλληνα πρόξενο Αντώνιο Σαχτούρη, απαγορεύοντας την έξοδό του από την πόλη, γεγονός που πιθανότατα εντάσσεται σε μια προσπάθεια περιορισμού της ελληνικής διπλωματικής επιρροής στην περιοχή. Την ίδια στιγμή, ο γραμματέας του προξενείου Δ. Φλωριάς και ο καβάζης Δημητρίου κλήθηκαν για ανάκριση στη Θεσσαλονίκη. Η επέμβαση της Γαλλικής Πρεσβείας της Κωνσταντινούπολης απέτρεψε τη σύλληψη του Φλωριά.

Στις 2 Νοεμβρίου 1907, στις 9 μ.μ., μετά από απόφαση του Ελληνικού Κέντρου (Ελληνικού Προξενείου) και τις υποδείξεις των συνεργατών Κούλα, Δέλιου και Αναστασίου, ο Νάσιος Φεγγαράς σκότωσε δύο Βούλγαρους πράκτορες που διατηρούσαν πανδοχείο στο κέντρο της πόλης. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε στο χάνι του Μπαμπατζάνη, το οποίο είχαν νοικιάσει οι δύο πράκτορες. Πριν ξεκινήσει, ο Φεγγαράς διέταξε έναν Έλληνα παντοπώλη απέναντι να κλείσει το κατάστημά του. Όταν άρχισε να πυροβολεί, στο χάνι βρίσκονταν επτά Βούλγαροι, από τους οποίους σκοτώθηκαν οι δύο συνέταιροι πράκτορες. Οι τουρκικές αρχές, αφού πληροφορήθηκαν για το συμβάν, συνέλαβαν τους καταστηματάρχες της περιοχής, αλλά λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων, τους άφησαν ελεύθερους.

Στις 28 Οκτωβρίου 1907, μια τουρκική τσέτα (συμμορία) υπό τον Μεχμέτ Αϊτενλή, που δρούσε στην περιοχή των Ποροΐων, καταδιώχθηκε μετά από τη σύλληψη ενός από τα μέλη της. Ο συλληφθείς αποκάλυψε τις ενέργειες των συντρόφων του, γεγονός που οδήγησε σε εκτενή αναφορά του Έλληνα προξένου Σακτούρη, ο οποίος περιέγραψε το περιστατικό στην έκθεσή του στις 18 Νοεμβρίου 1907.

Φωτο αρχείου : Ο  Αντώνιος Σακτούρης την περίοδο που ήταν πρόξενος στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Στις 25 Οκτωβρίου 1907: (2 μ.μ.) ο Πρόξενος Σερρών Αντώνιος Σακτούρης μεταξύ των άλλων έγραφε στην έκθεσή του: Έλαβε χώρα «άγρια δολοφονία» λίγα μόλις μέτρα έξω από την πόρτα του διερμηνέα του Αυστριακού Προξενείου Ζαγγαρόλα. Ένας Βούλγαρος σχισματικός ονόματι Γιοβάνης, από το Δουτλή μαζί με έναν άλλο συγχωριανό του δέχτηκε τα πυρά κατά πάσα πιθανότητα Έλληνα. «Ο Γιοβάνης ούτος ήτο κοινός γεωργός, ειργάζετο δε εις τας εν Σέρραις κτήματα του Έλληνος φαρμακοποιού Γεωργίου Ελευθερίου. Το κακούργημα τούτο γενόμενον κατά την ημέραν του Βαϊραμίου και εις κεντρικότατον μέρος της πόλεως, ιδία δε προ του Ελληνικού προξενείου και της Μητροπόλεως, προκάλεσε την δικαίαν αγανάκτησιν οὐ μόνον των αρχών και των ξένων, αλλά και αυτών των Ελλήνων...».

Στις 20 Οκτωβρίου 1907, σύμφωνα με έκθεση του Μητροπολίτη Μελενίκου Αιμιλιανού Δάγγουλα, βουλγάρικη συμμορία εξαπέλυσε επίθεση κατά του ελληνοβλαχικού ποιμενικού συνοικισμού στο Βάζοβο, στην περιοχή του Μελενίκου. 

  Εφημερίδα Σκριπ, Φύλλο: 20/10/1907, Σελίδα: 2 Στις 18 Οκτωβρίου 1907, αποκεφαλίστηκαν από τους Τούρκους στις Σέρρες, δύο Βούλγαροι που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο Η εφημερίδα Σκριπ έγραψε: Καρατόμηση Βουλγάρων Καταδίκων Ανακοινώνεται τηλεγραφικά από την Κωνσταντινούπολη ότι οι δύο Βούλγαροι, ο πρόεδρος και ο γραμματέας του κεντρικού κομιτάτου του Γόρνιβροδ, οι οποίοι καταδικάστηκαν σε θάνατο από το έκτακτο δικαστήριο της Θεσσαλονίκης, καρατομήθηκαν χθες στις Σέρρες. ΚΑΡΑΤΟΜΗΣΙΣ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ ΚΑΤΑΔΙΚΩΝ ᾿Αγγέλλεται τηλεγραφικῶς ἐκΚων- σταντινουπόλεως ὅτι οἱ δύο Βούλγα ροι; ὁ πρόεδρος καὶ ὁ γραμματεὺς τοῦ κεντρικοῦ κομιτάτου, τοῦ Γόρνιβροδ, οἵτινες κατεδικάσθησαν εἰς θάνατον ὑπὸ τοῦ ἐκτάκτου δικαστηρίους τῆς Θεσσαλονίκης ·ἐκαρατομήθησαν προ- χθὲς εἰς Σέρρας.

Στις 17 Οκτωβρίου 1907, ο πρόξενος στο Ελληνικό Προξενείο Σερρών, Αντώνιος Σακτούρης, έστειλε έκθεση στο υπουργείο Εξωτερικών, προτείνοντας τη διαμονή του μητροπολίτη Δράμας στην Αλιστράτη για έξι μήνες. Αυτή η πρόταση πιθανόν είχε στόχο τη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων και την ενίσχυση της ελληνικής παρουσίας στην περιοχή, σε μια περίοδο με πολλές πολιτικές και κοινωνικές προκλήσεις.  Ο πρόξενος ανέφερε μεταξύ άλλων "«την διαμονήν του μητροπολίτου Δράμας και εν Αλιστράτη επί έξ μήνας του έτους...»."

Στις 17 Οκτωβρίου 1907, περίπου εκατό οπλισμένοι Βούλγαροι από το Σκρίτσοβο και την Κλεπούσνα επιτέθηκαν με βόμβες στο χωριό Αγ. Αναστασία του Καζά της Ζίχνας. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, έκαψαν σπίτια, θανάτωσαν Έλληνες κατοίκους και τραυμάτισαν πολλούς άλλους. Αυτές οι επιθέσεις είχαν σοβαρές επιπτώσεις για την τοπική ελληνική κοινότητα και συνέβαλαν στη δημιουργία κλίματος φόβου και ανασφάλειας στην περιοχή.

Στις 17 Οκτωβρίου 1907, η επιστολή του προξένου Σαχτούρη αποτυπώνει τη στρατηγική σημασία της Αλιστράτης για την ελληνική πλευρά κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων με τους Βουλγάρους. Αναδεικνύει τον ρόλο της Αλιστράτης ως κρίσιμη βάση για τη διατήρηση της ελληνικής επιρροής στην περιοχή της Ζίχνης, ενώ επισημαίνει ότι η κατοχή του συγκεκριμένου προπυργίου ήταν καθοριστική για την τύχη της επαρχίας. Ο πρόξενος έγραψε :  «Ως κεφαλή και καρδιά της Ζίχνης εχαρακτηρίσθη η Αλιστράτη και ο χαρακτηρισμός ούτος δεν είναι υπερβολικός. Η Αλιστράτη τυγχάνει το σημαντικώτερον έρεισμα των προς βορράν ημετέρων δυνάμεων εν τη επαρχία εκείνη. Εκ της ενισχύσεως δε ή της απωλείας του προπυργίου εκείνου εξαρτάται κατά πολύ η τύχη ολοκλήρου της επαρχίας Ζίχνης εν τη οποία ως γνωστόν λυσσωδώς διεξάγεται υπό των Βουλγάρων ο αγών προς επικράτησιν. Κατέχοντες ισχυρώς την Αλιστράτην κατέχομεν ωσαύτως τα βουλγαρόφωνα χωριά Τριστίνισσα, Μανδήλι, Γράτσιανη, Εγρί-Δερέ, Καρλίκοβα, Γκόρτινα κλπ., επηρεάζομεν δε σοβαρώ

Στις 15 Οκτωβρίου 1907, απαγχονίστηκαν στην αγορά των Σερρών οι Ζήλε Γιουβάν και Γ. Τριανταφύλλης από τη Βροντού, οι οποίοι ήταν μέλη ενός δολοφονικού κομιτάτου. Η σύλληψή τους προήλθε από καταγγελία του Βουλγάρου αρχηγού Κετίπωφ, ο οποίος αμνηστεύτηκε. Το περιστατικό καταγράφηκε από τον πρόξενο Σακτούρη σε έκθεσή του, ημερομηνίας 20/10/1907.

Στις 7 Οκτωβρίου 1934, στον κινηματογράφο "Κρόνιον" προβάλλονταν η ταινία "Letty Lynton" (Δύσκολη στιγμή). Letty Lynton είναι μια αμερικανική δραματική ταινία του 1932, προ-κώδικα, με πρωταγωνιστές τους Joan Crawford, Robert Montgomery και Nils Asther. Η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον Clarence Brown και βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του 1931 της Marie Adelaide Belloc Lowndes. Το μυθιστόρημα βασίζεται σε μια ιστορική δολοφονία που φέρεται να διαπράχθηκε από τη Madeleine Smith. Η Crawford υποδύεται την ομότιτλη χαρακτήρα, η οποία αποφεύγει τη δικαιοσύνη σε μια ιστορία αγάπης και εκβιασμού. Η ταινία έγινε διάσημη εν μέρει λόγω της απουσίας της μετά από μια δικαστική υπόθεση του 1936. Θυμάται επίσης για το «φόρεμα Letty Lynton» που σχεδίασε ο Adrian: ένα λευκό βαμβακερό φόρεμα με μεγάλες φουσκωτές μανσέτες. Το κατάστημα Macy's αντέγραψε το φόρεμα το 1932 και πούλησε πάνω από 50.000 αντίγραφα σε όλη τη χώρα. Η κοινωνική γυναίκα της Νέας Υόρκης, Letty Lynton, ζει σ

Εφημερίδα Εμπρος, Φύλλο: 19/6/1907, Σελίδα: 4 Στις 16 Ιουνίου 1907, στο Ζηλιάχοβω (σημερινή Νέα Ζίχνη), τραυματίστηκε στο κεφάλι με μαχαίρι ο περιβόητος για τα εγκλήματά του κομιτατζής Βούλγαρος Πέτκωφ.

Την 1η Οκτωβρίου 1907, στο Ζηλιάχοβω (σημερινή Νέα Ζίχνη), ένας σχισματικός από το Σκρίτζοβο (νυν Αχινός) φονεύθηκε από Έλληνες χριστιανούς. Ο σχηματικός ανήκε στην συμμορία του Πέτκωφ η οποία αφού όλο τον χειμώνα γλεντοκοπούσε με τα κλοπιμαία του προηγούμενου καλοκαιριού, κατέβηκε και πάλι, όπως έκαναν όλες οι βουλγάρικες συμμορίες για κατακλέψει τον κάμπο τψν Σερρών με την βοήθεια κάποιων Ελλήνων.  Φυσικά οι κάτοικοι της Νέας Ζίχνης δεν θα έμεναν άπραγοι, Πριν λίγους μήνες κατάφεραν να τραυματίσουν τον ίδιο τον Πέτκωφ στο κεφάλι,

Φωτό αρχείου : To Το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία βρίσκεται στον ομώνυμο λόφο ανατολικά του χωριού όπου γίνεται η σχετική δέηση και το ¨ύψωμα¨από τον ιερέα και τους εικονισματάρηδες κατά την ημέρα της πανήγυρης του Αγίου Γεωργίου.  Στις 30 Σεπτεμβρίου 1907, στο χωριό Σουμπάς - Κιόϊ, δολοφονήθηκε ο Έλληνας Βασίλειος Βενέτης. Ο φόνος αποδόθηκε σε αντεκδίκηση των Αλβανών, πιθανόν λόγω εντάσεων που σχετίζονταν με την ευρύτερη κατάσταση των Βαλκανίων εκείνη την εποχή. Ο Βενέτης Βασίλειος ( - 30 Σεπτεμβρίου 1907) ήταν Μακεδονομάχος.  Η ιδιότητά του στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν Ανταρταποδόχος. Εφημερίδα Μακεδονία, Φύλλο: 11/10/1929, Σελίδα: 3 Το Σουμπάς - Κιόϊ ή και Σουμπάσκιοϊ  ήταν το σημερινό Νέο Σούλι Το Νέο Σούλι στην μακρόχρονη ιστορική του διαδρομή φαίνεται ότι άλλαξε πολλά ονόματα, τα οποία συναντούμε  καταγεγραμμένα σε διάφορα κείμενα “γραπτές πηγές”, όπως: Σουμπάσκιοϊ, Σουμπασήκιοϊ, Οινόεσσα, Οινούσα, Νούτσα, Συμβόσκιο, Ουτούση, κ.α. 1. Σουμπάσκιοϊ  ή Σουμπάς – κιόϊ  Είναι το επικρατέστε

  Ο Γκεόργκι Κοζουχάροφ στο Βουλγαρικό Προξενείο στις Σέρρες, 1907. Δρ. Γκεόργκι Α. Κοζουχάροφ κάθεται στο κέντρο. Από τον Οκτώβριο του 1904 έως τον Δεκέμβριο του 1907, ο Δρ. Κοζουχάροφ ήταν Διευθύνων Σύμβουλος της Ακαδημίας Επιστημών στο πρακτορείο των Σερρών. Το προξενείο της Βουλγαρίας στις Σέρρες ήταν διπλωματική αποστολή της Βουλγαρίας, η οποία υπήρξε στην πόλη των Σερρών, στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, από το 1898 έως το 1912, και στη συνέχεια στο Βασίλειο της Ελλάδας από το 1914 έως το 1915. Ιστορία Το προξενείο άνοιξε το 1898 με το καθεστώς εμπορικού πρακτορείου. Το 1908 αναβαθμίστηκε σε προξενείο. Έκλεισε κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού Πολέμου το 1912. Μετά τον Δεύτερο Βαλκανικό Πόλεμο το 1913, η πόλη των Σερρών περιήλθε στην Ελλάδα. Τον Ιανουάριο του 1913 το βουλγαρικό προξενείο άνοιξε εκ νέου, αλλά έκλεισε οριστικά με την εμπλοκή της Βουλγαρίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων.

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1907, οι μακεδονομάχοι Στέργιος Βλάχμπεης και Αθανάσιος Κηπουρός (Νάσος Φεγγαράς) πραγματοποίησαν την εκτέλεση του καταδότη που είχε προδώσει τον Έλληνα οπλαρχηγό Καπετάν Μητρούση και τους άνδρες του, κατά τη διάρκεια γεγονότων που είχαν συμβεί στις 14 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς. Η εκτέλεση πραγματοποιήθηκε μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, κοντά στην κεντρική αγορά της περιοχής, που ήταν γνωστή ως «Κουνλούκι». Οδηγός στην επιχείρηση ήταν ο Γ. Ζίφκος, μέλος του συλλόγου «Ορφέας».

Στις 15 Αυγούστου 1907, απεβίωσε ο Μητροπολίτης Θεοδώρητος (Θεοδώρητος Βασματζίδης ή Βασματζής). Ο Θεοδώρητος Βασματζίδης ή Βασματζής γεννήθηκε στις Σέρρες στα τέλη Ιουνίου του 1867. Σε νηπιακή ηλικία δόθηκε για υιοθεσία στην οικογένεια Βασματζίδη. Το 1885 αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Σερρών. Εργάστηκε ως δάσκαλος στο Μελένικο αρχικά και κατόπιν στον Στανό Χαλκιδικής (1885-86), στη Λιαριγκόβη (Αρναία) Χαλκδικής (1886-87), στην Ιερισσό Χαλκιδικής (1887-88) και στη Θάσο (1888-89). Υπό την προστασία του Μητροπολίτη Σερρών Κωνσταντίνου εισήχθη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία αποφοίτησε το 1897. Στις 2 Οκτωβρίου 1894 χειροτονήθηκε Διάκονος από τον Μητροπολίτη Νικοπόλεως και Πρεβέζης Κωνσταντίνο. Τον Αύγουστο του 1895 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη και τέθηκε υπό την προστασία του Πατριάρχου π. Ιεροσολύμων Νικοδήμου. Στις 14 Ιουλίου 1897 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον Μητρροπολίτη Εφέσου Ιωακείμ και διορίστηκε Αρχιερατικός Επίτροπος του τμήματος Βριούλων της Μητροπόλεως Εφ

Στις 12 Αυγούστου 1907, μια βουλγαρική συμμορία υπό την ηγεσία του Αραμπατζή Ντίνα συνέλαβε και δολοφόνησε τον Οθωμανό πρόκριτο Εμίν-Βέη στο Γκουτέλη, κοντά στα Σέρρας. Η συμμορία απείλησε όσους τον συνόδευαν ότι θα είχαν την ίδια τύχη αν προέβαλαν αντίσταση.

Φωτό αρχείου: Άποψη της Μονής Προδρόμου Στις 11 Αυγούστου 1907, μια πολυμελής βουλγαρική συμμορία επιτέθηκε στον Νικόλαο Ψωμαδάκη, φύλακα της Μονής Προδρόμου, στο χωριό Δερβέσιανη (σημερινή Οινούσα). Ο Ψωμαδάκης τραυματίστηκε σοβαρά από σφαίρες που προήλθαν από όπλο τύπου μάνλιχερ, Οι Βούλγαροι δεν είχαν προσωπικά με τον Ψωμιάδη, ο λόγος ήταν πως ήταν φύλακας στην Μονή, που είχαν χρόνια πιο πριν ως στόχο την μόνη δεν κατάφεραν να την κατακλέψουν σε αυτό το περιστατικό, πράγμα που έκαναν το 1913 και συνέχισαν το 1917 και αποτελείωσαν το 1941.  Το 1917 η βιβλιοθήκη της Μονής λεηλατήθηκε από τους Βούλγαρους, οι οποίοι έστειλαν στη Βουλγαρία 24 Ευαγγέλια, 200 σπάνια χειρόγραφα σε χαρτί, 1500 παλιά βιβλία, και πολλά πολύτιμα ιερά αντικείμενα. Οι Βούλγαροι απέσπασαν παράνομα όχι μόνο τα κειμήλια της Μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών, αλλά και πλήθος έτερων ελληνικών κειμηλίων από τη Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης της Μητροπόλεως Δράμας, τη Μονή Παναγίας Καλαμούς Ξάνθης και τη Μονή Παναγίας Αρχαγγ