ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Ήδη από τον Ιούλιο του 1941 δρούσε στη Βισαλτία του Σερρών το αντιστασιακό σώμα «Οδυσσέας Ανδρούτσος». Η πρώτη μαζική εξέγερση του ελληνικού λαού η οποία έλαβε καθαρά μαχητικό και επαναστατικό χαρακτήρα συνέβη στην περιοχή της Δράμας, όπου η βουλγαρική κατοχική διοίκηση επιχειρούσε με μεθοδικότητα τον εκβουλγαρισμό των κατοίκων. Ο πληθυσμός αντέδρασε στη βίαιη προσπάθεια αφελληνισμού. Ως εξέγερση και σφαγή της Δράμας ή γεγονότα της Δράμας αναφέρονται η εξέγερση των Ελλήνων ενάντια στη βουλγαρική κατοχή και τον επιχειρούμενο εκβουλγαρισμό και η σφαγή που ακολούθησε από τις δυνάμεις κατοχής. Η εξέγερση ξέσπασε στις 28 Σεπτεμβρίου και διήρκεσε μέχρι τις 2 Οκτωβρίου του 1941, ενώ μέχρι τις 5 του ίδιου μήνα, οι βουλγαρικές δυνάμεις εκτόπισαν τους Έλληνες αντάρτες και πρόσφυγες από τους γειτονικούς ορεινούς όγκους. Η εξέγερση ξεκίνησε το βράδυ της 28ης Σεπτεμβρίου από το Δοξάτο όπου αντάρτες από τη συγκεκριμένη κωμόπολη και τη γειτονική Χωριστή, υπό τον Χρ. Καλαϊτζή ή Καλαϊτζίδη, επιτέθηκαν

Στις 24 Σεπτεμβρίου 1941, στην πόλη παρατηρήθηκαν ασυνήθιστες κινήσεις και νευρικότητα. Οι Βούλγαροι και οι κομιτατζήδες συγκλήθηκαν στο διοικητήριο, που σήμερα φιλοξενεί τη Νομαρχία Σερρών, για να ενημερωθούν και να σχεδιάσουν δράσεις. Στη λεωφόρο Μεραρχίας, τότε μετονομαστείσα σε λεωφόρο Βόριδος του Α΄, ο Βούλγαρος νομάρχης συναντήθηκε με εξέχοντες Βούλγαρους πολίτες, αναφέροντας τους εμμέσως τους σκοπούς τους. Οι περιπολίες της αστυνομίας αυξάνονταν, με τους κομιτατζήδες να κυκλοφορούν οπλισμένοι. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1941, με απόλυτη μυστικότητα, όλες οι βουλγαρικές οικογένειες άρχισαν να εξοπλίζονται. Ορισμένοι Βούλγαροι που είχαν αναπτύξει φιλίες με Έλληνες πολίτες τους ειδοποιούσαν εμμέσως να φύγουν για να αποφύγουν τα επακόλουθα της κατοχής. Από το μεσημέρι, η χωροφυλακή, με τη βοήθεια κομιτατζήδων και εξοπλισμένων Βουλγάρων που σχημάτισαν πολιτοφυλακή, αναχώρησε για τη Δράμα. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο βόμβος βουλγαρικού αεροπλάνου ανησύχησε τους πολίτες, καθώς έριχνε φακέ