ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Ο τάφος του Παύλου Μελά όπως δημιουργήθηκε πρώτα στην Καστοριά. Φωτογραφία του Νοεμβρίου του 1904 του Λεωνίδα Παπάζογλου.. Μετά την αποτυχημένη επιδρομή στο Νερέτ, ο Μελάς έμεινε με τους μισούς άνδρες του, διανυκτέρευσε υπό βροχήν στο Βίτσι και κινήθηκε προς τη Στάτιτσα (σημερινός Μελάς), όπου συνάντησε τον Ντίνα ή Ντίνε Στεργίου, έναν εικοσιτετράχρονο πρώην κομιτατζή και μέλος της ομάδας του Μήτρου Βλάχου, που είχε φύγει από αυτή για λόγους αντιζηλίας και, συστημένος από τον μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό Καραβαγγέλη, είχε ενταχθεί τον περασμένο Αύγουστο στο σώμα των Καούδη και Κύρου, δίχως να έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη τους για το οριστικό της μεταστροφής του στην ελληνική πλευρά. Ο Ντίνας προσκάλεσε τον Μελά να καταλύσουν στη Στάτιτσα, χωριό τότε σλαβόφωνο και μικτού πληθυσμού πατριαρχικών και εξαρχικών, που διέθετε οργανωμένο βουλγαρικό πυρήνα. Παρά την αντίρρηση του Πύρζα ότι θα ήταν ασφαλέστερο να μην μπουν στη Στάτιτσα, καθώς ήταν πέρασμα των οθωμανικών δυνάμεων που μετακινούν

Εφημερίδα Le Figaro,  23 Οκτωβρίου 1904   Επίσκεψη του Γάλλου επιτετραμμένου Μπαψτ στις Σέρρες, 11 Οκτωβρίου 1904  O επιτετραμμένος της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη, Μπάψτ, τον οποίο υποδέχθηκαν στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης ο γενικός πρόξενος της Γαλλίας στη Θεσσαλονίκη Στεγγ, ο Γάλλος συνταγματάρχης Βεράντ, ο προξενικός πράκτορας της Γαλλίας στις Σέρρες γιατρός Καρατζάς, ο μουαβίνης Ραζής εφέντης και ο πρόεδρος του δημαρχιακού συμβουλίου Ακήλ βέης. Στις 23 Οκτωβρίου 1904 η Le Figaro δημοσίευσε επιστολή από τις Σέρρες αναφορικά με την επίσκεψη του Γάλλου επιτετραμμένου Μπαψτ:  «Αφιχθείς στις Σέρρες στις 11 Οκτωβρίου, έκανε μια γρήγορη έρευνα στην πόλη από την επόμενη κιόλας μέρα. Έπειτα την Πέμπτη, 13 του μηνός, αναχώρησε για την πιο απομακρυσμένη περιοχή της επαρχίας, που είχε καταστεί το θέατρο των τελευταίων επεισοδίων. Συνοδευόμενος από τους ζαπτιέδες έφτασε στην καθαρά ορεινή περιοχή μέχρι το χωριό Μπάνιτσα, σημαντικό βουλγαρικό κέντρο. Στο χωριό δεν είχε μείνει όρθιο ούτε

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1904, πραγματοποιήθηκε μεγάλο συλλαλητήριο στις Σέρρες. Σύμφωνα με τον Έλληνα Πρόξενο, 3 με 4 χιλιάδες Έλληνες συγκεντρώθηκαν στον προαύλιο χώρο της Μητρόπολης και στους γύρω δρόμους. Με επικεφαλής τον πρωτοσύγκελο Λεόντιο και υπό τα έκπληκτα βλέμματα των Οθωμανών, κατευθύνθηκαν προς το Διοικητήριο της πόλης. Εκεί απαίτησαν και παρέλαβαν από τον Μουτεσαρίφη το κλειδί της ιεράς μονής του Τιμίου Σταυρού (Αγίου Προδρόμου Παλαιοκάστρου), η οποία είχε κλείσει λόγω της αντιπαράθεσης μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων όπως αναφέρει και η εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ.  Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, Φύλλο: 18/9/1904, Σελίδα: 1 Στη συνέχεια, πλήθη Σερραίων κατευθύνθηκαν προς τη Μονή (10 λεπτά έξω από το χωριό Κούλα, στο σημερινό Παλαιόκαστρο), άλλοι με τα πόδια και άλλοι με κάρα, όπου τελέσθηκε η λειτουργία της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Όλοι ψάλλαν ομαδικά το «Σώσον Κύριε τον Λαό σου» με συμβολικό τρόπο. Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, Φύλλο: 18/9/1904, Σελίδα: 2 Αιτία για το κλείσιμο της μονής ήταν τα συνεχόμενά όργι

Το 6 Σεπτεμβρίου 1904 εκδόθηκε το δίπλωμα ίδρυσης της στοάς «Αριστοτέλης», με ιδρυτικά μέλη τους Ιωάννη Παπάζογλου, Ιωάννη Θεοδωρίδη, Σ. Μάταλον, Γιοσέφ Φαρατζή, Γεώργιο Σφήκα, Ιωάννη Θεοδοσίου Πέτροβιτς και Ιωάννη Στουρνάρα. Η δράση της στοάς ήταν έντονη, με εθνικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό χαρακτήρα. Ιδιαίτερα, συνεργαζόταν με τον μορφωτικό σύλλογο «ΟΡΦΕΥΣ», ο οποίος ιδρύθηκε το 1905 και στον οποίο συμμετείχαν ως πρόεδροι και μέλη τέκτονες της στοάς «Αριστοτέλης». Σχετικά άρθρα Συμφωνείται να παραμείνει υπό την αιγίδα της Μεγ. Στ. της Ελλάδος η Στοά ‘‘Αριστοτέλης’’ Σερρών, 9 Αυγούστου του 1909 Υποβάλλεται αίτηση για την ίδρυση Στοάς στις Σέρρες προς τη Μεγάλη Στοά της Ελλάδος, 8 Αυγούστου 1904 Εντολή της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος προς τον Παπάζογλου για να προβεί σε μυήσεις, 5 Ιουλίου 1904

Στις 8 Αυγούστου 1904,  υποβάλλεται αίτηση για την ίδρυση Στοάς στις Σέρρες προς τη Μεγάλη Στοά της Ελλάδος, κάτι που υποδεικνύει την παρουσία και τη δραστηριότητα μασονικών κύκλων στην περιοχή, δείγμα των κοινωνικών και διανοητικών ζυμώσεων της εποχής. Μέσα στην ίδια χρονιά, κι ενώ ο Μακεδονικός αγώνας κορυφώνεται, ιδρύεται η πρώτη ελληνική Στοά στη Μακεδονία, ο «Αριστοτέλης» υπ αριθμόν 36 στις Σέρρες, με ιδρυτή τον εθνομάρτυρα Ιωάννη Παπάζογλου ο οποίος βρήκε μαρτυρικό θάνατο από τους Βούλγαρους για την έντονα πατριωτική και τεκτονική δράση του ενώ τον οδηγούσαν ως όμηρο προς τα Βουλγαρικά σύνορα. Οι διωγμοί που υπέστησαν τα μέλη των ελληνοφώνων Στοών στην υπόδουλη Μακεδονία υπήρξαν ιδιαίτερα σκληροί και επικίνδυνοι, διότι οι Τούρκοι θεωρούσαν τους τέκτονες επαναστάτες, ιδιαίτερα δε τους Έλληνες, οι οποίοι κατά τη μύησή τους, εκτός από τον τεκτονικό όρκο ορκίζονταν και αιώνια πίστη στην πατρίδα. Τέλος να θυμίσουμε πως τέκτονας ήταν και Παύλος Μελάς ο οποίος άνηκε στην Μεγάλη Στοά της

Στις 12 Ιουλίου 1904, μία συμμορία εκατό ατόμων υπό την ηγεσία του λήσταρχου Ντότσιου εισήλθε στο χωριό Στάρτσοβο και απαίτησε από τους κατοίκους να παραδώσουν τους Έλληνες δασκάλους Αντώνιο Πλουμή από το Μελένικο  ο οποίος εκτός των εκπαιδευτικών καθηκόντων του είναι και σύνδεσμος του Ελληνικού Προξενείου Σερρών. και Φωτεινή Παπαδημητρίου από τις Σέρρες, με σκοπό να τους δολοφονήσουν. Οι κάτοικοι του Στάρτσοβο αρνήθηκαν να παραδώσουν τους δασκάλους. Για να προστατεύσουν τους δασκάλους, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να προσχωρήσουν στην Εξαρχία και να πληρώσουν 100 χρυσές λίρες σε τέσσερις δόσεις για την ενίσχυση του ταμείου των κομιτατζήδων.

Η Μεγ. Στοά της Ελλάδος στο πλαίσιο της Εθνικής Πολιτικής της, ίδρυσε στα υπόδουλα Ελληνικά εδάφη Τεκτονικές Στοές για να στηρίξουν τα οργανωμένα σε αυτές μέλη της τον αγώνα. Έτσι, ιδρύθηκαν την εποχή εκείνη 4 τεκτονικά εργαστήρια κατά σειρά αρχαιότητος. Πρώτο το εργαστήριο «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ», δεύτερο ο «ΦΙΛΙΠΠΟΣ» στην Θεσσαλονίκη, η «ΕΛΠΙΣ» στην Δράμα και η «ΗΡΑΚΛΕΙΑ» στο Μοναστήρι. Στις 5 Ιουλίου 1904, η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος απέστειλε ένα έγγραφο στη Στοά "Macedonia Rissorta" που βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη και ανήκε στη Μεγάλη Στοά της Ιταλίας. Αυτή η στοά είχε ιδρυθεί το 1901. Το έγγραφο ενημερώνει ότι δόθηκε πληρεξούσιο στον ζηλωτή Τέκτονα και ένθερμο πατριώτη Ιωάννη Παπάζογλου με αριθμό 610. Ο Παπάζογλου έλαβε την εντολή να προβεί σε μυήσεις Τεκτόνων Ελλήνων στη Μακεδονία, με σκοπό να ιδρυθεί μια στοά στις Σέρρες.  Η στοά θα πάρει την ονομασία «Αριστοτέλης» υπ’ αριθ. 36 Ανατ. Σερρών και τα εγκαίνια θα γίνουν την ίδια χρονιά (1904).  Το επόμενο χρονικό διάστημα θα ιδρυθεί κα