ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Στις 19 Νοεμβρίου 1906, σε έκθεσή του ο Πρόξενος Σερρών, Αντώνιος Σακτούρης, ανέφερε  τη δολοφονία του Κωνσταντίνου Σταμπουλή, ενός μικρέμπορου και φιλήσυχου οικογενειάρχη, ο οποίος επιστρέφοντας στο χωριό του από την εβδομαδιαία αγορά του Μελενίκου, δολοφονήθηκε από Βούλγαρους.  «Εδολοφονήθη παρά το Μαρικώστενο (Μελενίκου) ο εκ Δεμίρ - Ισσάρ Κωνσταντίνος Σταμπουλής μικρέμπορος και φιλήσυχος οικογενειάρχης, επιστρέφων είς το χωρίον του εκ της εβδομαδιαίας αγοράς του Μελενίκου. Οι δολοφόνοι κομίται βούλγαροι απήλθον, εννοείται, ανενόχλητοι».

Φωτο αρχείου : Σώμα καπετάν Γιαγκλή Στις 7 Νοεμβρίου 1906, οι ελληνικές ανταρτικές ομάδες υπό την ηγεσία των Γιαγκλή και Ανδρούτσου κατέστρεψαν ένα επικίνδυνο ορμητήριο κομιτατζήδων στην επαρχία της Νιγρίτας, με νυχτερινή επίθεση. Οι κομιτατζήδες, καθοδηγούμενοι από τον Τάσκα, είχαν εδραιωθεί στο χωριό Μεγάλο Καρατζάκιοϊ (σήμερα Μονοκκλησιά) κοντά στον ποταμό Στρυμόνα. Μετά την επίθεση, οι ομάδες εξόντωσαν κομιτατζήδες και προδότες, ενώ πυρπόλησαν τα σπίτια του χωριού. Ο αρχηγός των κομιτατζήδων, Τάσκα, κατάφερε να διαφύγει, αφήνοντας πίσω τους συντρόφους του και μερικούς χωρικούς, και τράπηκε προς τον βάλτο. Μια κρίσιμη πληροφορία έφτασε στα αυτιά του Γιαγκλή, ο οποίος παρακολουθούσε τις κινήσεις των εχθρών με μεγάλη προσοχή: ο μουχτάρης του Καρατζιάκιοϊ παντρευόταν τον γιο του, με κουμπάρο τον Τάσκας. Στην παραμονή του γάμου, το βράδυ της 25ης Οκτωβρίου 1906, παραμονή του Αγίου Δημητρίου, ο Βούλγαρος βοεβόδας θα βρισκόταν στο χωριό για να συμμετάσχει στο γλέντι του γάμου. Η πληροφορί

Στις 2 Νοεμβρίου 1906, ο Έλληνας ομογενής Μάνος Γιούρης από το Μελένικο δολοφονήθηκε από Βούλγαρους κομιτατζήδες. Ο Γιούρης, ενώ βρισκόταν στους αμπελώνες του, έπεσε θύμα της βίαιης αυτής επίθεσης,

Εφημερίδα Εμπρος, Φύλλο: 11/10/1907, Σελίδα: 1 Στις 10 Οκτωβρίου 1907, κομιτατζήδων έκαψε το Ελληνικό χωριό Ράκοβον στο Μελένικο. Ενω παράλληλα τμήμα κομιτατζήδων έφτασε στον υδρόμυλο του Β. Γκέκα στο Μελένικο και κατέστρεψε το ρεύμα του νερού, πλήττοντας τη λειτουργία του μύλου. Οι κομιτατζήδες, γνωστοί για τις επιθετικές τους ενέργειες και τον εκβιασμό εναντίον ελληνικών συμφερόντων, απείλησαν τόσο τον Γκέκα όσο και άλλους δύο ιδιοκτήτες μύλων της περιοχής, τον Σταμούλη και τον Νούσκα, ζητώντας τους λύτρα. Τους προειδοποίησαν πως αν δεν πλήρωναν, θα τους σκότωναν. Η εφημερίδα Εμπρος έγραψε: Καθώς η Ελληνική Κυβέρνηση ανοικοδομεί τώρα τα ερείπια του Ρακόβου, το οποίο έκαψαν οι κομιτατζήδες, ας συλλέξει τους λυγμούς των αθώων γυναικόπαιδων που σφαγιάστηκαν, ώστε να εμπνευστεί στις διαπραγματεύσεις της. Ας φροντίσει για τις χήρες και τα ορφανά των θυμάτων του Μελενίκου. Όμως τίποτα από όλα αυτά δεν θα τη σώσει από την ευθύνη της απέναντι στο Έθνος, απέναντι στην κοινή συνείδηση, απέναντ

Ο Άγιος Χρυσόστομος με επιφανείς πολίτες της Δράμας κατά τα τελευταία έτη της θητείας του στη Μητρόπολη Στις 10 Οκτωβρίου 1906, ο Μητροπολίτης Δράμας, αργότερα Σμύρνης, και εθνομάρτυρας Χρυσόστομος Καλαφάτης, υπέβαλε μια έκθεση στον Πατριάρχη Ιωακείμ Γ' για τον Μακεδονικό Αγώνα. Σε αυτή την έκθεση ανέφερε μια απόπειρα βουλγαρικής βίας που στόχευε στην καταστροφή σπιτιών επιφανών προκρίτων στην Αλιστράτη, καθώς και του οικοτροφείου που φιλοξενούσε περισσότερα από σαράντα ορφανά παιδιά, των οποίων οι γονείς, αφοσιωμένοι υποστηρικτές της Ορθοδοξίας, είχαν δολοφονηθεί από το βουλγαρικό κομιτάτο. «...εγένετο απόπειραν τερατώδους βουλγαρικού ανοσιουργήματος που απέβλεπε εις την τέφραν μετατροπήν οικιών εξεχόντων προκρίτων της κωμοπόλεως (Αλιστράτη) και κυρίως του οικοτροφείου, περιλαμβάνοντος υπερτεσσαράκοντα ορφανά τέκνα, ων οι γονείς στύλοι ποτέ της ορθοδοξίας ακλόνητοι εδολοφονήθησαν υπό του επαράτου Βουλγαρικού κομιτάτου». Κατά την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνος, ο καπετάν Άγρας ανα

Φωτό αρχείου : Το προσωπικό του Ελληνικού Προξενείου Σερρών το 1907. Απο δεξιά: Ιωάν. Χασιώτης (Κόρτης) λοχαγός πυροβολικού, Θεόδ. Ασκητής, διερμηνέας (Προξ. Θεσ/νίκης) δολοφονήθηκε 9.2.1908 από τους κομιτατζήδες Δημοσθ. Φλωριάς (Νούτσιος) υπολοχαγός - γραμματέας (1906-1908) και Αντ. Σακτούρης (καθισμένος) πρόξενος (1904-1909) Στις 8 Σεπτεμβρίου 1906 ένα αστυνομικό τμήμα στήθηκε ακριβώς απέναντι από τον τοίχο του ελληνικού προξενείου στις Σέρρες. Αυτό προκάλεσε ανησυχία στους Σερραίους, καθώς φοβούνταν το ενδεχόμενο σύλληψης αν πλησίαζαν το κτίριο. Το υποπροξενείο στεγάζονταν δίπλα από την Παλαιά Μητρόπολη των Αγίων Θεοδώρων. Ηταν το στήριγμα του ελληνικού πληθυσμού της Ανατολικής Μακεδονίας και η ψυχή του Μακεδονικού Αγώνα .» Ήταν το εθνικό αρχηγείο της Ανατολικής Μακεδονίας και ενδιαφέρονταν μέρα νύκτα με αδιάκοπη επαγρύπνηση. Το προξενείο δρούσε εθνικά σε όλους τους τομείς, παρότι παρακολουθούσαν οι Τούρκοι στενά. Η μεγάλη εθνική δράση του προξενείου στις Σέρρες το κατέστησε στόχο ε

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1906, Ο αρχιερεύς Θεοδώρητος Βασματζίδης, που είχε καταγωγή από τις Σέρρες, αποφάσισε να παραιτηθεί από τον διορισμό του ως μητροπολίτης Μελενίκου για λόγους που αφορούσαν την υγεία του η οποία είχε κλονιστεί από τον δύσκολο χειμώνα. Στη θέση του εκλέχθηκε ο Αιμηλιανός Δάγγουλας, ο οποίος υπηρέτησε ως μητροπολίτης από το 1906 έως το 1912.

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1906, απεβίωσε ο μακεδονομάχος Αθανάσιος Χατζηπανταζής. ο οποίος ήταν μια σημαντική μορφή του Μακεδονικού Αγώνα, καταγόμενος από τη Σκοτούσσα Σερρών. Η δράση του επικεντρώθηκε κυρίως στην περιφέρεια της Ηράκλειας, Σκοτούσσας, Καλών Δένδρων και Μπέλλες, όπου αντιστάθηκε στους Βούλγαρους κομιτατζήδες που επιδίωκαν τον έλεγχο της περιοχής. Ο Χατζηπανταζής ήταν γνωστός για την αφοσίωσή του στον αγώνα και τη σκληρότητά του απέναντι στους εχθρούς. Η φήμη του ήταν τέτοια που προκαλούσε τρόμο στους αντιπάλους του, κάτι που φαίνεται και από το γεγονός ότι οι Βούλγαροι κομιτατζήδες τον έτρεμαν. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης για τη δολοφονία του Βούλγαρου κομιτατζή Νίκωφ, ο Χατζηπανταζής τραυματίστηκε σοβαρά από ατύχημα, όταν το πρωτοπαλίκαρό του, ο Τάκης Μπαξεβάνης, τον χτύπησε κατά λάθος στην κοιλιά. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών Χρυσάφη Καρατζά και Πάνου, ο Χατζηπανταζής τελικά υπέκυψε στα τραύματά του στις 2 Σεπτεμβρίου 1906. Ο θάνατός του κρατήθηκε μυστικός

Ο Δημήτριος Γκογκολάκης (καπετάν Μητρούσης) ήταν σημαντικός Μακεδονομάχος οπλαρχηγός από το Χομονδό (Μητρούσι) Σερρών. Στις 1 Σεπτεμβρίου 1906, ο Τάσκα, ένας Βούλγαρος αρχικομιτατζής (μέλος των Βουλγαρικών αντάρτικων ομάδων), αποπειράθηκε να προσηλυτίσει τον Καπετάν Μητρούσι Γκογκολάκη, τον Έλληνα οπλαρχηγό της περιοχής.  Όταν απέτυχε, αποφάσισε να εκδικηθεί με τον πιο απάνθρωπο τρόπο. Εκμεταλλευόμενος την απουσία του Μητρούσι στους αγρούς, εισέβαλε στο σπίτι του στο χωριό Χομόνδος (Μητρούσι) και δολοφόνησε την οικογένεια του, την γυναίκα του και το μοναδικό παιδί τους . Οι Βούλγαροι ξεχωρίζουν αμέσως στο Χομόνδος την επιβλητική και ατρόμητη φυσιογνωμία του Μητρούση και τον πλησιάζουν, και με διάφορες δελεαστικές προτάσεις προσπαθούν να γίνει δικός τους. Ο Μητρούσης όμως βροντοφωνάζει Έλληνας γεννήθηκα και Έλληνας θα πεθάνω, δεν γίνομαι Βούλγαρος. Με την απάντηση όμως αυτή το Βουλγαρικό κομιτάτο προγράφει τον Μητρούση και ο αρχικομιτατζής Τάσκας ξεκινά για την εκτέλεσή του. Μόλις πέφτε

Γίνετε η κηδεία του  Γρηγορίου Κωνσταντίνου, 27 Αυγούστου 1906 Στις 25 Αυγούστου 1906, ημέρα Παρασκευή, η ταριχευμένη σωρός του  Γρηγορίου Κωνσταντίνου ή Ρακιτζή , τοποθετημένη σ’ ένα καλλιτεχνικό φέρετρο από καρυδιά, έφτασε στην πόλη των Σερρών με το τρένο. Στην κηδεία του Ρακιτζή (27Αυγούστου/9 Σεπτεμβρίου) παρόντες ήταν ο διοικητής, εκπρόσωποι όλων των κοινοτήτων, οι πρόξενοι, οι πολιτικές αρχές, ο δήμαρχος, τα σχολεία της πόλης και φυσικά πολλοί ακόμη Σερραίοι. Γεμάτα από κόσμο ήταν τα παράθυρα και τα μπαλκόνια όλων των σπιτιών στη γειτονιά, όπου βρισκόταν και το σπίτι του εκλιπόντος.  Στις δύο και μισή τουρκική ώρα ξεκίνησε η πομπή, που μετέφερε τον τιμημένο νεκρό στον μητροπολιτικό ναό των Σερρών. Στην τελετή χοροστάτησε ο μητροπολίτης Γρηγόριος με τη συμμετοχή όλου του κλήρου της πόλης. Μεταξύ των ομιλητών, επικήδειο εκφώνησε και ο δημοσιογράφος (ανταποκριτής της εφημερίδας Αλήθεια στις Σέρρες) Δημοσθένης Μέλφος, ο οποίος αναφέρθηκε στο φιλανθρωπικό έργο του Γρηγορίου Ρακιτζή

Στις 25 Αυγούστου 1906, ημέρα Παρασκευή, η ταριχευμένη σωρός του Γρηγορίου Κωνσταντίνου ή Ρακιτζή , τοποθετημένη σ’ ένα καλλιτεχνικό φέρετρο από καρυδιά, έφτασε στην πόλη των Σερρών με το τρένο.  Από την εφημερίδα Νεολόγος Πατρών Ο σιδηροδρομικός σταθμός της πόλης κατακλύστηκε γι’ ακόμη μια φορά από τους Σερραίους, οι οποίοι έσπευσαν να υποδεχτούν τον μεγάλο ευεργέτη της πόλης, δυο μέρες (27 Αυγούστου) προτού τον συνοδέψουν στην τελευταία του κατοικία.

Στις 25 Αυγούστου (7 Σεπτεμβρίου) 1906, δύο πρόκριτοι του χωριού Κάτω Νούσκα (Δαφνούδι), οι Θεόδωρος Θωμά και Αντώνιος Αργυρίου, δολοφονήθηκαν την ώρα που κοιμόντουσαν στους αγρούς τους· από Βούλγαρους κομιτατζίδες. Το 1908 το χωριό ονομάστηκε Δαφνούδι. Αφορμή για την αλλαγή, σύμφωνα με την παράδοση, στάθηκε η επίσκεψη του Βασιλιά Γεωργίου, στον οποίο οι κάτοικοι πρόσφεραν ένα στεφάνι από δάφνες, από τις οποίες προέκυψε το όνομα Δαφνούδι. Η εκκλησία του χωριού ο Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου ήταν άλλος ένας στόχος των Βουλγάρων. Είναι κτισμένη το 1835 πάνω στα ερείπια παλαιότερου Ναού. Πρόκειται για έναν επιβλητικό ναό, με εξαίσιες τοιχογραφίες.

Στις 22 Αυγούστου 1906, το Οικουμενικό Πατριαρχείο επέλεξε τον Σερραίο Μητροπολίτη Νευροκοπίου, Θεοδώρητο Βασματζίδη , για να αναλάβει την κενή έδρα της μητροπόλεως Μελενίκου και Σιδηροκάστρου. Ωστόσο, ο Θεοδώρητος Βασματζίδης για λόγους υγείας δεν αποδέχθηκε αυτή τη μετάθεση και υπέβαλε την παραίτησή του για πρώτη φορά. Ο Μητροπολίτης Θεοδώρητος, από το τέλος του Απριλίου έως το τέλος του Ιουνίου 1907, ταξίδεψε και παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη για λόγους που αφορούσαν την υγεία του η οποία είχε κλονιστεί από τον δύσκολο χειμώνα του 1905-1907. Αυτή ήταν η δεύτερη μόλις φορά που εγκατέλειπε την έδρα της Μητροπόλεως του στα χρόνια της Ιεραρχίας του. Επέστρεψε στο Νευροκόπι όπου και απεβίωσε 45 ημέρες αργότερα, στην αγριότερη φάση των εθνικών αντιπαραθέσεων στη\ν περιοχή της Μακεδονίας.,

Στις 19 Αυγούστου 1906, έλαβε χώρα ένα τραγικό και σημαντικό γεγονός κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. Ο μακεδονομάχος Αθανάσιος Χατζηπανταζής , μαζί με το πρωτοπαλίκαρό του Τάκη Κηπουρό, εκτέλεσαν τον Βούλγαρο βιβλιοπώλη Αθανά Νίκωφ, ο οποίος ήταν γενικός πράκτορας του βουλγαρικού κομιτάτου στην περιοχή. Η εκτέλεση έγινε σύμφωνα με οδηγίες του ελληνικού Προξενείου. Το περιστατικό έλαβε χώρα κοντά στην πέτρινη γέφυρα του Αγίου Παντελεήμονα και πραγματοποιήθηκε στις 9 το πρωί με τη χρήση μαχαιριών. Ωστόσο, μετά την εκτέλεση, κατά τη διάρκεια της διαφυγής, συνέβη ένα τραγικό λάθος. Ο Τάκης Κηπουρός, νομίζοντας ότι βλέπει έναν Τούρκο χωροφύλακα, τραυμάτισε σοβαρά τον ίδιο τον καπετάνιο του, τον Χατζηπανταζή. Ο Χατζηπανταζής μεταφέρθηκε αμέσως στο Προξενείο, όπου νοσηλεύτηκε από τους γιατρούς Καρατζά, Πάνου και Χρυσάφη. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών, ο Χατζηπανταζής δεν κατάφερε να αναρρώσει και πέθανε 15 ημέρες αργότερα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1906, από οξεία περιτονίτιδα, αποτέλεσμα

Φωρο αρχείου μεταγενέστερης εποχής  Στις 3 Αυγούστου 1906, ο εφημέριος Παπαγιαννιός από το χωριό Γράτσιανη (σημερινή Αγιοχώρι) δολοφονήθηκε από Βούλγαρους κομιτατζίδες. Το Αγιοχώρι είναι ένα μικρό χωριό των Σερρών, χτισμένο μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο, σε υψόμετρο 220 μέτρων. Διοικητικά υπάγεται στον Δήμο Νέας Ζίχνης και κατά την απογραφή του 2011 είχε 276 κατοίκους. Το χωριό, το οποίο τότε ονομαζόταν Γράτσιανη, κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα δέχτηκε πολλές επιθέσεις από Βούλγαρους ενόπλους και πολλοί κάτοικοι συμμετείχαν στα γεγονότα. Από τους πιο γενναίους Μακεδονομάχους του Αγιοχωρίου ήταν ο Αθανάσιος Στόγιας, αγγελιαφόρος του καπετάν Δούκα και του Μητροπολίτη Δράμας Χρυσοστόμου. Όταν πιέστηκε μαζί με τον ιερέα του χωριού Παπαϊωάννη να προσχωρήσει στην Εξαρχία, αρνήθηκε και έφυγε στην Αλιστράτη, ενώ τον Παπαϊωάννη τον έσφαξαν. Ο Στόγιας παρακολουθούσε τις κινήσεις της ομάδας του βοεβόδα Πανίτσα και στις 12-1-1906 εντόπισε το κρησφύγετό της στο Αγιοχώρι και ενημέρωσε τον

Στις 7 Ιουλίου 1906, οι κομιτατζίδες επιτέθηκαν στη Γόρνιτσα, ένα χωριό που αποτελούταν από σαράντα ορθόδοξες οικογένειες. Οι επιτιθέμενοι έβαλαν βόμβες σε τρία σπίτια με σκοπό να καταστρέψουν ολόκληρο το χωριό. Τα τρία σπίτια ανατινάχθηκαν και έγιναν παρανάλωμα του πυρός, αλλά ευτυχώς το υπόλοιπο χωριό σώθηκε από την καταστροφή. Το αρχαίο ιερό του θεού Διόνυσου στην Καλή Βρύση Προσoτσάνης Δράμας. Στην ευρύτερη περιοχή έχουν ανακαλυφθεί αρχαιότητες που χρονολογούνται από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, το ιερό του Διονύσου του 4ο αιώνα π.Χ., καθώς και ρωμαϊκές επιγραφές. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1890 στο χωριό (το οποίο ήταν γνωστό ως Γκόρνιτσα) λειτουργούσε ελληνικό σχολείο με 80 μαθητές, ενώ γύρω στο 1905 αναφέρεται από τον Έλληνα σχολικό επιθεωρητή Γ. Χατζηκυριακού ως ένας αποκλειστικά χριστιανικός οικισμός με 120 σπίτια. Την ίδια περίοδο αναφέρεται πως περίπου το 1/3 των κατοίκων είχε προσχωρήσει (για διάφορους λόγους) στη βουλγαρική Εξαρχία. Παράλληλα, το χωριό έγινε στόχος Βού

Βούλγαροι κομιτατζίδες οι οποίοι είχαν δολοφονήσει ήδη το 1905 τον πρόεδρο του χωριού, Δημήτριο Μάρτζιο, στις 6 Ιουλίου 1906, δολοφονήθηκε μέσα στο χωριό του από Βουλγάρους κομιτατζίδες ο εφημέριος της Γκόρνιτσας (σήμερα Καλή Βρύση Δράμας), Παπαϊωάννου Οικονόμου.. Ο εφημέριος αναφέρεται και ως Παπαεμμανουήλ ή Παπαοικονόμου Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1890 στο χωριό (το οποίο ήταν γνωστό ως Γκόρνιτσα) λειτουργούσε ελληνικό σχολείο με 80 μαθητές, ενώ γύρω στο 1905 αναφέρεται από τον Έλληνα σχολικό επιθεωρητή Γ. Χατζηκυριακού ως ένας αποκλειστικά χριστιανικός οικισμός με 120 σπίτια. Την ίδια περίοδο αναφέρεται πως περίπου το 1/3 των κατοίκων είχε προσχωρήσει (για διάφορους λόγους) στη βουλγαρική Εξαρχία.

Οι κομιτατζήδες και οι πράκτορες τους της ΕΜΕΟ, αδυνατώντας να αντιπαραχτούν προς τα ελληνικά σώματα, χρησιμοποιούν σε πολές περι­πτώσεις την προδοσία και τη δολοφονική μάχαιρα. Μέσα στο 1906, οι δολο­φονίες κατά απλών Μακεδόνων πολιτών έφτασαν τις 365 έναντι 325 του έ­τους 1905. Ταυτόχρονα, τα ελληνικά σώματα αντιμετωπίζουν και έναν τρί­τον αντίπαλο, το Ρουμανικό Μακεδονικό Κομιτάτο, που, από το 1905, έχει αναπτύξει δράση στις περιοχές Ολύμπου – Βερμίου – Γρεβενών και Πίνδου, με στόχο της προπαγάνδας του τους Έλληνες βλαχόφωνους. Στις 28 Ιουνίου του 1906 πέφτει νεκρός και ο Ιερέας Παπα-Χρίστος του Κρουσόβου, μια άγρια δολοφονία από τους Βούλγαρους  κομιτατζήδες μέρα μεσημέρι. 

Περιστατικό που συνέβη το στις 6 Ιουνίου 1906 κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Ο Σπάσης Ντέκας, ο μουχταρής Σαβιάκου (Βαμβακοφύτου) και ο Μήτας Κέππας από το ίδιο χωριό, φύλακας του μοναστηριού  Κούλας (σήμερα Παλαιόκαστρο), δολοφονήθηκαν από Βούλγαρους κατά τη διάρκεια της επιστροφής τους στην πόλη των Σερρών. Αυτά τα γεγονότα είχαν σημαντικές επιπτώσεις στο τότε πολιτικό κλίμα και στις σχέσεις μεταξύ των εθνοτήτων στην περιοχή. Στέναζε ο Ελληνισμός κάτω από τον οθωμανικό ζυγό. Το 1906 ο Λάμπρος Κορομηλάς ζητάει την επίσημη συμμετοχή της Ελλάδας με αποστολή στρατού. Τέσσερα ελληνικά ανταρτικά σώματα ανεβαίνουν στη Μακεδονία και αναλαμβάνουν δράση.