ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Στις 14  Ιουλίου 1924, στα Σέρρας, κυκλοφόρησε η εφημερίδα «Ελεύθερος πολίτης», η οποία ήταν ένα έντυπο δημοκρατικής νεολαίας της περιοχής. Η εφημερίδα διέκοψε την έκδοσή της το 1930 και επανεκδόθηκε το 1931 με νέο σχήμα και διευθυντή τον Πάνο Πιέρρο, πριν διακοπεί ξανά τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.

Μετά την επιστροφή του από την Αθήνα στις Σέρρες, ο Καπετάν Μητρούσης δημιούργησε ένα δικό του ανταρτικό σώμα, στο οποίο υπαρχηγός ήταν ο λοχαγός από τη Μεγαλόπολη, Θεόδωρος Τουρλεντές. Η δράση του σώματος του Καπετάν Μητρούση εκτεινόταν από τα Καλά Δένδρα μέχρι τον Αχινό, αλλά και μέσα στην πόλη των Σερρών όταν υπήρχε ανάγκη. Ανάμεσα στα παλικάρια του Καπετάν Μητρούση, ο Μιχάλης Ουζούνης και ο ξάδερφός του από τη Σκοτούσσα, Γιάννης Ούρδας, συμμετείχαν στην επιχείρηση εκδίκησης για τον θάνατο της γυναίκας του Μητρούση στο χωριό Μονοκκλησιά (Καρατζάκιοϊ). Στη μάχη της Ευαγγελίστριας, μετά τον Θόδωρο Τουρλεντέ, σκοτώθηκε και ο Μιχάλης Ουζούνης. Στις 13 Ιουλίου του 1907, το απόγευμα, ο Μητρούσης με τα παλικάρια του μπαίνει στην πόλη των Σερρών και φιλοξενείται στο σπίτι του Παπαθανάση, δίπλα στο ναό τής Ευαγγελίστριας. Η παρουσία του όμως εκεί γίνεται αντιληπτή από Τούρκους και την άλλη μέρα, 14 Ιουλίου, 3 χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες και φανατισμένα στίφη τουρκικού όχλου περιζώνουν ολόκλη...

Η 14 Ιουλίου 1907 είναι αποφράδα ημέρα για τα ελληνικά ανταρτικά σώματα στην περιοχή Σερρών, γιατί δέχονται ισχυρά πλήγματα από ισχυρές τουρκικές δυνάμεις. Την ημέρα αυτή ο καπετάν Μητρούσης, το λιοντάρι της Ευαγγελίστριας δίνει μια κρίσιμη πολύωρη μάχη εναντίον των Τούρκων προδομένος από πράκτορες των Βουλγάρων, που τους είχε φέρει ισχυρά πλήγματα. Οι Τούρκοι ανησυχούν και μεταφέρουν ιππικές δυνάμεις από την περιοχή της Ζίχνης και από άλλα μέρη της περιοχής. Την ίδια μέρα από το πρωί τα παλικάρια του καπετάν Μακούλη στη Δοβίστα. αναγκάζονται να δώσουν μια άνιση μάχη εναντίον των Τούρκων, ενώ είχαν σαν προτεραιότητα και σχεδίαζαν να φέρουν πλήγματα στα χωριά Μούκλιανη και Δράνοβα. συνεργαζόμενοι με ελληνικά σώματα της περιοχής Δράμας και συγκεκριμένα με τον Μακεδονομάχο Ιωάννη Σιλλό από την Μικρόπολη Δράμας που είχε να λύσει πολλές διαφορές με τους Μουκλιανιώτες. Την ημέρα εκείνη όμως, έπρεπε να λυθεί το θέμα της υπαρχηγίας στην ομάδα του Μακούλη. Επίσημα υποψήφιοι ήσαν δύο. Ο Νικόλαο...

 Νέοι ἀθληταί, ὤλεσαν τήν γραῦν ῎Αγαρ. Καί νῦν σύνεισι τοῖς ἀθληταῖς τοῖς πάλαι. Βῆ δέ Πόλον πληθύς, νεάθλων ἄστυ θεοῖο. Την β΄ Κυριακή μετά των Αγίων Πάντων, δηλαδή η γ΄ Ματθαίου, τιμούμε τους Άγιους Νεομάρτυρες που μαρτύρησαν μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 μ.Χ. Η Σύναξη των Αγίων Νεομαρτύρων είναι μη θεσπισθείσα αλλά κατ’ έθος τελούμενη. Λειτουργικά κείμενα Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Θείας πίστεως. Νέοι Μάρτυρες, παλαιάν πλάνην, καταστρέψαντες, ὕψωσαν πίστιν, τῶν ᾽Ορθοδόξων, καί στερρῶς ἠγωνίσθησαν τήν γάρ ἀνόμων θρησκείαν ἐλέγξαντες, ἐν παρρησίᾳ Χριστόν ἀνεκήρυξαν, Θεόν τέλειον. Καί νῦν ἀπαύστως πρεσβεύουσι, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος. Κοντάκιον Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ. Ἀγάλλου μυστικῶς, ἡ Χριστοῦ ᾽Εκκλησία, ὁρῶσα σούς υἱούς, Νεομάρτυρας κύκλῳ, τραπέζης σου καί βήματος, ἱσταμένους ἐν κόνεσιν, ὡς νεόφυτα, τῶν ἐλαιῶν καί τῷ Κτίστῃ ἀνακραύγαζε· σύ τῶν Μαρτύρων ὑπάρχεις, Χριστέ τό στερέωμα. Ὁ Οἶκος Ἀεί μέν, καί ἐν πᾶσιν ὀφείλομεν, ἀδελφοί, ἐξυμνεῖν καί θαυμάζειν τῆς...

Υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες που διασώζονται για τους πέντε αυτούς μάρτυρες. Σύμφωνα με τα έγγραφα της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και την τοπική παράδοση, οι πέντε μοναχοί της Μονής που έζησαν και εργάστηκαν στο νησί των Λειψών δολοφονήθηκαν κατά τον 16ο και 17ο μ.Χ. αιώνα από πειρατές ή Τούρκους. Το 1558 μ.Χ. δολοφονείτε ο μοναχός Νεόφυτος ο Αμοργινός («ἀφνη΄ ἐφονεύθη ὑπὸ τῶν ἀγαρηνῶν εἰς τὸν λειψὸν νεόφυτος μοναχὸς ὁ ἀμοργίνος»). Το 1561 μ.Χ. δολοφονείτε ο Μοναχός Ιωνάς («αφξα΄ φεβρουαρίου κη΄ ἐφονεύθη εἰς τὸν λειψὸν ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ ἰωνὰς μοναχός, ὁ λέριος») (βλέπε και 28 Φεβρουαρίου). Το 1609 μ.Χ. δολοφονείτε ο μοναχός Νεόφυτος ο Φαζός («[1609] τῷ αὐτῷ ἔτει ἔπιασαν οἱ λεβέντες [οἱ πειρατὲς] εἰς τὸν λειψόν, τὸν ἐν μοναχοῖς νεόφυτον τὸ φαζόν, καὶ ἐφόνευσαν αὐτὸν διὰ σκεπάρνου καὶ ἀρχίσαμεν το μνημόσυνον καὶ τὴν ἔξοδον αὐτοῦ, δεκεμβρίου 8»). Το 1635 μ.Χ. δολοφονείτε ο Ιωνάς ο Νισύριος («[1635] τῷ αὐτῷ μηνὶ ἀπριλλῷ ἐπίασεν ὁ μπεκὴρ πασιᾶς τὸν ἐν μοναχοῖς ἰωνὰν τὸν γαρμπὴν ...

Aπροσκόπτως βαίνοντα τον θείον Πέτρον, Eζημίωσαν των ποδών αφαιρέσει. Ο Άγιος Πέτρος επίσκοπος Γορτύνης ο νέος Ιερομάρτυς έζησε στις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνος, κατά τους επί Διοκλητιανού τελευταίους μεγάλους διωγμούς. Θα πρέπει να ήταν διάδοχος του Αγίου Κυρίλλου του Ιερομάρτυρα (βλέπε 14 Ιουνίου) και προκάτοχος του Παύλου (βλέπε A΄ Κυριακή Οκτωβρίου), δηλαδή από το 304 - 311/12 μ.Χ., που τελειώνουν οι διωγμοί, διότι το 312 μ.Χ., είναι ήδη Επίσκοπος Γορτύνης ο Παύλος. Μαρτύρησε «τοὺς πόδας ἐκκοπείς». Άλλα στοιχεία για το βίο του δεν υπάρχουν και η ανέκδοτη Ακολουθία του δεν παρέχει καμία άλλη μαρτυρία. Πολλά γράφτηκαν για την προσωνυμία του «Νέος Ἱερομάρτυς» που προκάλεσαν σύγχυση ως αστήρικτα. Κατά την άποψη του Πανοσιολ. Αρχιμ. Χρυσοστόμου Παπαδάκη, Πρωτοσυγκέλου της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας, η προσωνυμία αυτή την οποία η Εκκλησιαστική Παράδοση πέρασε σε όλα τα Μηνολόγια, τους Συναξαριστές και τα Μηναία, οφείλεται στο γεγονός ότι, Ιερομάρτυρας ο ίδιος και διάδοχος του ...

Ο Όσιος Αρσένιος, μύησε τον Όσιο Γρηγόριο τον Σιναΐτη στην νηπτική εσωτερική εργασία της εμπειρικής νοεράς προσευχής, όπως πληροφορούμαστε από δημοσιευμένα ελληνικά και σλαβικά χειρόγραφα. Μετά από συναναστροφή του Οσίου Γρηγορίου με τον Όσιο Αρσένιο, «…τόν θεῖον ἐκεῖνον ἄνδρα…» μεταξύ άλλων πληροφορούμαστε ότι ο Όσιος Αρσένιος τον δίδαξε «…περί τέ φυλακῆς νοός, περί νήψεως εἰλικρινοῦς καί καθαρᾶς προσευχῆς, ὅπως διά τῆς τῶν ἐντολῶν ἐργασίας ὁ νοῦς καθαίρεται καντεῦθεν ὁ οὕτω θεοφιλῶς μεριμνῶν καί μελετῶν ἄνθρωπος ἐλλαμπόμενος ὅλος φωτοειδής γίνεται…». Η νοερά προσευχή από τον Όσιο Αρσένιο διά του Οσίου Γρηγορίου, μεταφέρθηκε στο Άγιο Όρος. Ο διάλογος του Οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτου με τον Όσιο Αρσένιο (από τον βίο του Οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτου, κατά τους κώδικες Μόσχας GIM Sin. 239 καί ΑΘΩΝ. ΛΑΥΡΑΣ Ι 117) - Ἀπόσπασμα στή δημοτική* {…} καί ἀφοῦ ἦλθαν στά Ἱεροσόλυμα, (ὁ Ὅσ. Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης καί ὁ μαθητής του Ὅσ. Γεράσιμος, πού κατάγονταν ἀπό τήν Eὔβοια), γιά νά προσκυνήσουν τόν ...

Μὴ θῦμα βαλεῖν εἰς τὸ βωμοῦ πῦρ θέλων, Εἰς πῦρ Ἰοῦστος θῦμα βάλλεται ξένον. Ο Άγιος Ιούστος ήταν Ρωμαίος στην καταγωγή και στρατιωτικός στο επάγγελμα και διακρινόταν για τη γενναιότητά του. Σε πολλές μάχες έδειξε σπάνια ανδρεία, γι' αυτό και οι ανώτεροι του τον τιμούσαν Ιδιαίτερα. Μάλιστα, μετά από κάθε πόλεμο τον προβίβαζαν και σε κάποιο ανώτερο στρατιωτικό αξίωμα. Σε κάποια όμως εκστρατεία κατά των βαρβάρων, το στράτευμα βρέθηκε σε μεγάλο κίνδυνο και τότε η αυτοθυσία των χριστιανών στρατιωτών το έσωσε. Ο Ιούστος, με αφορμή το περιστατικό αυτό, θαύμασε τη διαγωγή των χριστιανών και θέλησε να γίνει και ό ίδιος χριστιανός. Εκείνοι του απάντησαν ότι μόνο με την πίστη στο Χριστό μπορεί να γίνει αυτό και τον ενημέρωσαν σχετικά με το Ευαγγέλιο. Ο Ιούστος, όταν άκουσε αυτά, βρέθηκε σε δίλημμα. Διότι αντιδρούσε μέσα του η παλαιά θρησκεία των ειδώλων. Αλλά κάποια νύχτα που κοίταζε τον έναστρο ουρανό συλλογιζόμενος, παρατήρησε φωτεινό σταυρό, γύρω από τον οποίο έλαμπε η λέξη «ἀκολούθει». Πρ...

Ἥπλωσε Παῦλος, ὡς σαγήνην, τοὺς λόγους, Ἤγρευσε δ' ὡς θήραμα θεῖον Ἀκύλαν. Ἀκύλαν δεκάτῃ γε τετάρτῃ τύμβος ἔκρυψεν. Για τον Άγιο Ακύλα, βλέπε βιογραφικό του σημείωμα την 13η Φεβρουαρίου, όπου συνεορτάζει με τη γυναίκα του Πρισκίλλα. Την ίδια ημέρα συνεορτάζονται από την τοπική Εκκλησία της Λευκάδος οι Άγιοι Απόστολοι Παύλος (βλέπε 29 Ιουνίου) και Ηρωδίων (βλέπε 28 Μαρτίου) και ο Άγιος Σωσίων, πρώτος Επίσκοπος Λευκάδος. Λειτουργικά κείμενα Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός. Τοῦ Παύλου Μαθητής, καὶ συνέκδημος ὤφθης, δεχθεῖς ἐν τὴ ψυχή, τὸν τῆς χάριτος λόγον, Ἀκύλα Ἀπόστολε, τοῦ Σωτῆρος διάκονε, ὅθεν ηὔγασας, τοὺς ἐν νυκτὶ τῆς ἀπάτης, καὶ ἠγώνισαι, ὑπὲρ τῆς δόξης Κυρίου, διὸ εὐφημοῦμεν σέ. Έτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Ἀπόστολε Ἅγιε Ἀκύλα, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν. Έτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος γʹ. Θείας πίστεως. Πλάνην δύσθεον καταλιπόντες, Ἡρωδίωνος διδασκαλίᾳ καί Ἀκύλα παραινέσει ἐπώφθησαν, τῶν Λευκαδίων χοροί· οὕς μιμούμενοι τούς Ἀποστόλ...

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (1749 - 14 Ιουλίου 1809) είναι άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και υπήρξε από τις σημαντικότερες ασκητικές μορφές της σύγχρονης ορθόδοξης χριστιανικής πίστης. Το κατά κόσμον όνομά του ήταν Νικόλαος Καλλιβούρτσης. Θεωρείται ως μια από τις ηγετικές μορφές της κίνησης των Κολλυβάδων Πατέρων, μαζί με τους αγίους Μακάριο Νοταρά και Αθανάσιο Πάριο. Η συνεισφορά του υπήρξε πολύπλευρη και αφορούσε ποιμαντικό και συγγραφικό έργο, ενώ είναι και ο συγγραφέας του Πηδαλίου, της Φιλοκαλίας και του Ευεργετινού. Ο βίος του Παιδική ηλικία και μόρφωση Γεννήθηκε στη Νάξο το 1749. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος και η μητέρα του Αναστασία. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Νικόλαος Η νεώτερη έρευνα έχει απασχοληθεί με το επώνυμό του: εντοπίζεται το Χαγκαρίτης θεωρούμενο πιο πολύ ως κοσμικό προσωνύμιο παρά προερχόμενο από κάποιο μοναστήρι στο οποίο είχε ασκητέψει.Το πραγματικό οικογενειακό του επώνυμο ήταν Καλιβούρτζης Για τον Πιτσάκη το Χαγκαρίτης προέρχεται από βιαστικά γραμμένη κα...