Σφαγή στα Κερδύλια, 17 Οκτωβρίου 1941
Το κύριο μνημείο των εκτελεσθέντων στα Άνω και Κάτω Κερδύλια. Η Σφαγή στα Άνω και Κάτω Κερδύλλια, γνωστή και ως Σφαγή των Κερδυλλίων, αποτελεί μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 17 Οκτωβρίου 1941, περισσότεροι από 200 άμαχοι κάτοικοι εκτελέστηκαν από τη γερμανική Βέρμαχτ. Αυτή η σφαγή ήταν αντίποινα για τη δράση των ανταρτών στην περιοχή και τη βοήθεια που προσέφεραν οι κάτοικοι στους αντάρτες. Η τραγική αυτή εκδήλωση αναδεικνύει τη βαρβαρότητα της κατοχής και τις συνέπειες που υπήρξαν για τους αθώους πολίτες. Ερείπια από τον εγκαταλελειμμένο οικισμό των Άνω Κερδυλίων. Στις περιοχές Άνω και Κάτω Κερδύλια, η κατάσταση ήταν τεταμένη μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τους γερμανικούς στρατούς. Λίγους μήνες αργότερα, το Γραφείο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στην Κεντρική Μακεδονία ίδρυσε την οργάνωση Ελευθερία, η οποία αποσκοπούσε στην αντίσταση κατά των κατακτητών. Ερείπια των Κερδυλίων μετά την πυρπόληση από