Ο Όσιος Νείλος ο Ηγιασμένος, είναι η σημαντικότερη ασκητική φυσιογνωμία του θεσπρωτικού χώρου. Με την αγία του ζωή και τους ασκητικούς του αγώνες, καθαγίασε με το πέρασμα του την επαρχία της Παραμυθίας και κληροδότησε ως πολύτιμο θησαυρό, την περιώνυμο και ένδοξη Ιερά Μονή Γηρομερίου, που ο ίδιος ίδρυσε, η οποία και ανεδείχθη ένας από τους σπουδαιότερους πνευματικούς φάρους και σήμερα αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά ιστορικά μνημεία της Ηπείρου. Πατρίδα του Οσίου Νείλου ήταν η τότε βασιλεύουσα, η Κωνσταντινούπολη, όπου και γεννήθηκε περίπου το 1228 μ.Χ. Η καταγωγή του μάλιστα, ήταν από την βασιλική οικογένεια των Λασκάρεων. Τα πλούτη και η δόξα όμως, δεν μπόρεσαν να νικήσουν τον πόθο του μοναχικού βίου, που είχε φωλιάσει στην ψυχή του και έτσι τα εγκατέλειψε όλα και σε νεαρότατη ηλικία έγινε μοναχός στην περίφημη Μονή των Ακοιμήτων. Εκεί, αποδύθηκε σε μεγάλους ασκητικούς αγώνες, με μεγάλη αυταπάρνηση, εγκράτεια και προσευχή και έγινε «σκεῦος καθαρόν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Μετά από α...