ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Στις 24 Οκτωβρίου 1916, μεγάλος αριθμός κατοίκων της Τζουμαγιάς (σημερινής Ηράκλειας) μετατοπίστηκαν από τους Βούλγαρους στη Βουλγαρία και στη Σερβία,. Όταν επέστρεψαν το 1918, μετά τη λήξη του πολέμου και την αποχώρηση των βουλγαρικών δυνάμεων, δεν μπόρεσαν να εγκατασταθούν στον ίδιο χώρο όπου βρισκόταν η παλιά κωμόπολή τους. Αντίθετα, εγκαταστάθηκαν περίπου ένα χιλιόμετρο δυτικά, αρχικά ζώντας σε σκηνές και αργότερα σε ξύλινα παραπήγματα που κατασκεύασε το Δημόσιο για να τους στεγάσει προσωρινά. Η ανείπωτη ιστορία ξεριζωμού της Τζουμαγιάς Γράφει η Ειρήνη Χατζοπούλου Η Ομηρία, το βιβλίο της Φανής Κεχαγιά είναι ένα βιβλίο που μπορεί να θεωρηθεί ότι ανήκει στην κατηγορία του ιστορικού μυθιστορήματος, εφόσον ξεδιπλώνεται πάνω στα ιστορικά γεγονότα των Βαλκανικών πολέμων και της Βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία. Επιπλέον, μια σωρεία ιστορικά υπαρκτών, πολιτικών και στρατιωτικών προσωπικοτήτων, που πρωταγωνίστησαν σε αυτά, συμπληρώνουν την ανθρωπογεωγραφία του βιβλίου. Φέρει επίσης στοιχε

Ο τουρκικός στρατός πρακτικά παρέδωσε αμαχητί το Δεμίρ Ισσάρ και τις Σέρρες στον προελαύνοντα βουλγαρικό.Έτσι περιέγραψε την προέλαση των Βουλγάρων η εφημερίδα Εστία στις 24 και 25 Οκτωβρίου Στις 24 Οκτωβρίου 1912, ο Διοικητής και Φρούραρχος των Σερρών, Νατζή Πασάς, πληροφορήθηκε την προσέγγιση του βουλγαρικού στρατού και αποφάσισε να εγκαταλείψει την πόλη με όλη τη φρουρά του, η οποία περιλάμβανε 2.000 λογχοφόρους, 13 τηλεβόλα και μία πυροβολαρχία.  Η φυγή του άφησε την πόλη ουσιαστικά χωρίς άμυνα. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, μια βουλγαρική συμμορία 80 κομιτατζήδων, υπό την ηγεσία του Αρχικομιταζή Τσαγκώφ ( Георги Занков) , μπήκε στις Σέρρες. Την εποχή εκείνη, οι Σέρρες είχαν πληθυσμό περίπου 45.000 κατοίκων, από τους οποίους 27.000 ήταν Έλληνες, 15.000 Τούρκοι και 3.000 Εβραίοι. Η παράδοση της πόλης έγινε χωρίς μάχη, βάσει πρωτοκόλλου που είχαν υπογράψει τα τέσσερα βαλκανικά κράτη. Ωστόσο, οι συμφωνίες αυτές δεν έδιναν δικαίωμα μόνιμης κυριότητας επί των κατακτημένων εδαφών. Μετά