ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Φώτο αρχείου πρόσφυγες στο Σιδηρόκαστρο  Στις 7 Αυγούστου 1913, σύμφωνα με δελτίο επιτροπής προσφύγων στη Θεσσαλονίκη, είχαν καταγραφεί 1.401 πρόσφυγες από τις Σέρρες. Το ίδιο δελτίο ανέφερε ότι την ίδια περίοδο, οι άστεγοι στην πόλη των Σερρών, τόσο Χριστιανοί όσο και Μωαμεθανοί, έφθαναν τους 15.000. Αυτά τα στοιχεία αποτυπώνουν τη μεγάλη ανθρωπιστική κρίση που προκλήθηκε από τους Βαλκανικούς Πολέμους, με χιλιάδες ανθρώπους να βρίσκονται χωρίς στέγη και να αναζητούν καταφύγιο σε άλλες περιοχές, όπως η Θεσσαλονίκη.

Στις 7 Αυγούστου 1894, καταρτίστηκε και ψηφίσθηκε από τη γενική συνέλευση των χριστιανών κατοίκων της Τζουμαγιάς (Ηράκλειας) ο «Κανονισμός» της Ελληνικής Κοινότητας. Ο κανονισμός αυτός αποτέλεσε σημαντικό βήμα για την αυτοοργάνωση και τη διοίκηση της ελληνικής κοινότητας στην περιοχή. Καθόρισε τους κανόνες και τις αρχές λειτουργίας της κοινότητας,  ενισχύοντας την εσωτερική συνοχή και την αλληλεγγύη των μελών της. Μέσω αυτής της νομικής ρύθμισης, οι Έλληνες της Τζουμαγιάς απέκτησαν ένα εργαλείο για την προστασία των δικαιωμάτων τους και την ενίσχυση της πολιτιστικής τους ταυτότητας σε μια περίοδο έντονων εθνικών ανταγωνισμών και κοινωνικών ανακατατάξεων.